Wat zijn de gevaren van AI?

Artificiële intelligentie is een combinatie van technieken waardoor computers taken kunnen uitvoeren waarvoor normaal gezien menselijke logica nodig is. De computer kan bijleren, redeneren, plannen, gegevens analyseren, patronen herkennen, creatief zijn en taal interpreteren. Daarvoor hebben ze data nodig, afkomstig van verschillende bronnen, zoals databases, afbeeldingen, tekst of het internet. Zo achterhaalt de computer de verschillende patronen in de gegevens en kan hij voorspellingen doen. Dat heeft echter ook zo zijn gebreken.

1. AI-technologie is niet transparant

AI neemt beslissingen op basis van data, maar kan het gemaakte besluit niet motiveren. Je geeft data in en er komt een conclusie uit, maar de redenering erachter krijg je niet te zien. Toch is net dat heel belangrijk bij bepaalde toepassingen van AI, vooral in de medische sector of bij militaire en maatschappelijke toepassingen.

2. AI is niet objectief

Je zou denken dat een systeem dat puur op data gebaseerd is en geen menselijke emoties toont, ook volledig objectief is. Dat klopt echter helemaal niet. Mensen hebben vooroordelen en die komen ook naar boven in de data waarmee wij AI-systemen trainen. Je ziet het heel duidelijk bij beelden die door AI gegenereerd zijn, waarin allerlei stereotiepen voorkomen over huidskleur, genderrollen of leeftijd.

Als een systeem gevoed wordt met discriminerende data, produceert het systeem ook dit soort data. Zo bleek laatst bijvoorbeeld dat gezichtsherkenningssoftware van Twitter een voorkeur heeft voor blanke mensen in plaats van gekleurde mensen. Dat kan verregaande gevolgen hebben. Wat als het krijgen van een lening, een bepaalde job of een verzekering afhangt van een beslissing door AI?

3. Wie is aansprakelijk?

Als er iets fout loopt door een AI-gestuurde beslissing, wie is er dan aansprakelijk voor de schade? De makers van de AI-technologie, de persoon die de technologie gebruikt of nog iemand anders? Als bijvoorbeeld een zelfrijdende auto een ongeluk krijgt, wie is er dan verantwoordelijk voor de schade? Er bestaat nog geen wetgeving hierover.

4. AI geeft niet om je privacy

Zoals al eerder aangehaald, heeft artificiële intelligentie enorme hoeveelheden data nodig. Een groot deel daarvan bestaat uit persoonsgegevens. Die info kan vervolgens gebruikt worden bij gezichtsherkenning of tijdens het traceren en psychologisch profileren van personen. Het is begrijpelijk dat heel wat mensen terughoudend zijn om hun informatie te delen. De verzamelde gegevens kunnen ook gebruikt worden zonder jouw medeweten of in jouw nadeel. Info over je levensgewoonten, voedingspatronen en sportactiviteiten kunnen misbruikt worden voor je ziekteverzekering.

5. AI versterkt bestaande denkpatronen

Als mediakanalen en sociale netwerken leren welke inhoud jij interessant vindt, zullen ze je meer van hetzelfde aanbieden. Zo krijg je enkel te zien hoe je eigen ideeën bevestigd worden en omring je jezelf met anderen die je visie delen. Voor je het weet, raak je verstrikt in een propagandamolen en is het steeds moeilijker om kritisch te denken.

Combineer dat met de mogelijkheden die AI biedt voor het creëren van fake news en je ziet al snel het probleem. AI kan gebruikt worden om realistische nepvideo’s, audiofragmenten of beelden te maken, beter bekend als ‘deepfakes’. Het is zo makkelijk geworden om mensen te beïnvloeden of te manipuleren.

6. De macht ligt bij de technologiebedrijven

Facebook, Microsoft, Google, Apple, Alibaba, Tencent, Baidu en Amazon zijn 8 technologiebedrijven met het financiële vermogen, de data en de intellectuele capaciteiten om kunstmatige intelligentie kwalitatief enorm te laten groeien. Een heel krachtige technologie komt terecht bij een relatief kleine groep commerciële bedrijven, wat hen een steeds grotere voorsprong geeft.

Hoe ga je kritisch om met AI?

Hoewel er dus heel wat kanttekeningen te plaatsen zijn bij artificiële intelligentie, heeft het ook handige toepassingen. De kunst is om er kritisch mee om te gaan. Wees voorzichtig met het delen van persoonlijke informatie en vertrouw niet blindelings op de technologie. Ook de informatie die een AI-tool zoals Chat-GPT je geeft, is daarom niet volledig correct. Kijk altijd kritisch naar de output die je krijgt en wees je bewust van de zaken die we in dit artikel aangehaald hebben.