ChatGPT gebruiken: alles wat je moet weten

Wat is ChatGPT en waarvoor dient het?

ChatGPT is een AI-chatbot ontwikkeld door OpenAI onder leiding van Sam Altman. De tool werd ontworpen om menselijke taal te begrijpen en erop te reageren op een manier die natuurlijk aanvoelt met behulp van kunstmatige intelligentie. GPT staat voor ‘generative pre-trained transformers’, wat wil zeggen dat de antwoorden gegenereerd worden op basis van wat de tool op voorhand geleerd heeft. Je typt een vraag of opdracht in, en ChatGPT geeft een antwoord. De mogelijkheden zijn dus bijna eindeloos. We geven enkele voorbeelden van vaak gebruikte opdrachten of ‘prompts’:

• Vragen beantwoorden
• Teksten schrijven of samenvatten
• Helpen met schooltaken of werkdocumenten
• Ideeën genereren
• Code schrijven of uitleggen
• Planningen maken
• Teksten vertalen
• E-mails, gedichten of zelfs grapjes makens

Of je nu een student bent, een zelfstandige of gewoon nieuwsgierig: ChatGPT kan je helpen om sneller en vlotter te werken.

Hoe werkt ChatGPT?

ChatGPT is geen zoekmachine zoals Google, want de tool stuurt je niet door naar andere websites om informatie te vinden. Het is een taalmodel of large language model dat is getraind op een grote hoeveelheid tekst uit boeken, websites en andere openbare bronnen. Wat het doet, is patronen herkennen in taal en voorspellen wat een logisch volgend woord of zin zou zijn zodat het teksten kan genereren.

Dat betekent:

• Het baseert zijn antwoorden op wat het heeft geleerd uit data tot en met 2023 (of later, afhankelijk van de versie).
• Het begrijpt geen emoties of context zoals een mens dat zou doen, maar het kan taal zó goed imiteren dat het soms zo lijkt.

ChatGPT is dus een slimme tekstgenerator, geen mens én geen encyclopedie. Waar ChatGPTzijn informatie vandaan haalt, hangt bovendien ook af van de versie:

1. Standaard ChatGPT (zoals GPT-3.5 of GPT-4 zonder webtoegang)

Deze versie heeft géén toegang tot live internet. Alles wat je krijgt als antwoord, is gebaseerd op getrainde data tot op een bepaald moment (bijvoorbeeld tot eind 2023). Er is dus geen live opzoeking, en je krijgt ook geen up-to-date informatie over bijvoorbeeld het weer, actuele events of nieuwe producten, tenzij die al in de trainingsdata zaten.

In deze modus doet ChatGPT alsof hij het antwoord weet. Hij voorspelt de best mogelijke tekst op basis van wat het eerder gezien heeft, maar zoekt niks op.

2. ChatGPT met webtoegang (GPT-4 met browsingfunctie)

In deze versie kan ChatGPT wel informatie live opzoeken op het internet als je daar expliciet om vraagt of als dat nodig is om je vraag goed te beantwoorden. Denk aan:

• De recentste prijs van een toestel
• Openingsuren van een winkel
• Trends op TikTok of nieuwsberichten
• Up-to-date van specificaties van bijvoorbeeld recente smartphones of wetgeving

Je krijgt dan ook een knop te zien die toont welke bron ChatGPT hiervoor gebruikt heeft en je ziet “web search” staan bij het uitvoeren van de opdracht.

Wat zijn de risico's van ChatGPT?

Hoewel ChatGPT enorm handig is, zijn er ook grenzen en risico’s. Het is dus belangrijk om steeds kritisch na te denken over de output die de tool je geeft.

• Foutgevoelig – ChatGPT antwoordt overtuigend, maar zit er soms helemaal naast. Controleer dus altijd de info.
• Geen live updates – Hij weet niets over recente gebeurtenissen als hij geen update gekregen heeft.
• Geen mening of bewustzijn – Tijdens het chatten lijkt hij empathisch, maar dat is het niet. Alles is gebaseerd op patronen in taal, niet op gevoel.
• Kan bevooroordeeld zijn – Als de data waarop het model getraind werd bevooroordeeld is, kan dat doorsijpelen in de antwoorden.
• Privacy – Deel nooit persoonlijke of gevoelige informatie in je prompts.

Hoe gebruik je ChatGPT slim?

Je haalt het meeste uit ChatGPT door duidelijk en specifiek te zijn in je vragen. Hier zijn enkele tips om goede prompts te gebruiken:

1. Gebruik duidelijke prompts
   In plaats van: “Help met een presentatie”, zeg je beter:
   “Schrijf een korte presentatie van 5 slides voor een 12-jarige over hernieuwbare energie.”
2. Stel vervolgvragen
   Behandel ChatGPT als een gesprekspartner. Als je niet helemaal krijgt wat je wil, geef dan extra richting of stel een bijkomende vraag.
3. Vraag om voorbeelden of formats
   Bijvoorbeeld: “Geef me een e-mailvoorbeeld om een afspraak te bevestigen” of “Maak er een lijstje van”.
4. Gebruik het als brainstormtool
   ChatGPT is uitstekend vertrekpunt om ideeën te verzamelen, maar je moet ze nog altijd zelf evalueren en bijsturen.

Een goede manier om je prompt op te bouwen, is door dit stramien te volgen: Doel + vorm + doelgroep + stijl + eventuele lengte of toon Bijvoorbeeld:
“Schrijf een humoristische Instagram-caption voor een jong publiek om hen te informeren over de voordelen van een goede internetverbinding. Max. 150 tekens.”

ChatGPT is een krachtige, handige en soms zelfs indrukwekkende tool. Maar om het écht goed te gebruiken, is het belangrijk dat je weet wat het kan en hoe je het aanstuurt. Want wie begrijpt hoe ChatGPT werkt, haalt er meer uit.