The Sound of Grunge

Muziek | Als er één muziekgenre is dat de jaren 1990 bepaald heeft, laat het dan grunge zijn. Het genre, met als bakermat het regenachtige Seattle (Washington), bracht bands naar voren als Nirvana, Pearl Jam, Soundgarden, Alice in Chains en Stone Temple Pilots en zorgde voor een revolutie in de muziekindustrie.

Door MF

Gepubliceerd op 28.05.22

2min

De jaren 1980. Op de radio hoor je steevast popmuziek en mainstream rock. Madonna wordt groot, The Rolling Stones regeren en de hairmetal van bands als Mötley Crüe heeft miljoenen fans. Maar ergens in de ondergrond beweegt iets. Alternatieve bands als Hüsker Dü, Black Flag, Minutemen, The Germs en consorten schuimen het land af – vaak in aftandse busjes (check bijvoorbeeld de fijne docu ‘In the van’, van Dave Grohl) – om hun rauwe punk in de verste uithoeken van de VS te laten doordringen, vaak tot groot ongenoegen van de conservatieve burgers die zich liever laven aan bubblegumpop en brave Bryan Adams-rock. Hoe het ook zij: die bands effenden de weg voor de nakende grunge.

Seatlle, go!

Aangevuurd door bovengenoemde bands en talloze andere (zoals Sonic Youth en Pixies) beginnen jonge kerels – zoals de latere leden van Pearl Jam – te musiceren, in kelders, met de versterkers op tien. Ze maken loodzware muziek, geënt op de punk, maar trager. Weg van de mainstream, met bulderende gitaren, stevige baslijnen en melodische zang. De nieuwe beweging valt op. Een van de eerste bands die uit die nieuwe muzikale Seattle-modder opduiken, is Green River, dat opgepikt wordt door het plaatselijke - toen nog piepkleine - label Sub Pop, dat iets later van levensbelang zou worden voor de nieuwe lichting bands.

Grunge breekt door

Stilaan vormt zich in Seattle een nieuwe muziekscene. Regenachtige dagen duwen youngsters in oude, verlaten huizen bij elkaar. Er ontstaan muzikale vriendschappen en sterke liaisons. Ons kent ons. Nirvana ontstaat en brengt ‘Bleach’ uit, een album dat weinig brokken maakt. Maar er broeit iets. En in 1991 ontploft de scene, dankzij Nirvana’s album ‘Nevermind’, met daarop het jaren 1990-anthem ‘Smells like teen spirit’. Grunge is ineens mainstream. Alternatieve indiemuziek met luide gitaren, agressief en wild om zich heen schoppend, verovert de wereld.

Als een raket omhoog!

Nirvana is de dealbreaker en opent de weg voor onder andere Pearl Jam, Soundgarden, Alice in Chains, Screaming Trees, Stone Temple Pilots, Babes in Toyland, L7, Seven Year Bitch, HOLE ... en een massa andere jonge bands die zich ineens succesvol weten en de wereld rondtouren. Grunge is er, wordt een levensstijl en bepaalt het straatbeeld. Want naast de muziek is ook de look belangrijk: gescheurde jeans, thrift-store jasjes en flanellen hemden. Niet enkel het straatbeeld verandert, maar ook de muziekindustrie, want plots bijt alternatief mainstream in de kuiten en krijgen gitaren de plek die ze verdienen.

En terug omlaag

Maar even snel als grunge ontstond, deemstert het weer weg. De zelfmoord van Kurt Cobain is meteen het einde van Nirvana. De dood van Layne Staley (de zanger van Alice in Chains, kampte met een knoert van drugsverslaving) en van Stone Temple Pilots-zanger Scott Weiland, doen het genre de das om. En wanneer ook de fantastische Chris Cornell (de stem van Soundgarden) zich van het leven berooft (2017) en Mark Lanegan sterft, verdwijnt een van de laatste grunge-iconen. Blijft evenwel standhouden: Eddie Vedder (Pearl Jam), de ex-surfer die koppig zijn eigen pad blijft volgen en fijne muziek blijft releasen.

En grunge in België?

Als het in de VS onweert, dan druppelt het in Vlaanderen. In Gent zijn het de kerels van Soulwax die medio jaren 1990 de grunge-fakkel brandende houden. Of een van de eerste bands van Arsenal-frontman John Roan, die met The Stoneage Romeo’s stennis schopt – en dat later met Feeder nog eens dunnetjes overdoet.
Vandaag waagt de tributeband Pablo Honey zich aan het beste van wat grunge te bieden had en grossiert ook het nieuwe Mygun (uit Brugge) in all things grunge. Die laatste haalt vooral de mosterd bij Alice in Chains, Stone Temple Pilots en Soundgarden. Ook ILA – de winnaar van De Nieuwe Lichting – neigt naar grunge, en is zeker in de gaten te houden.