‘Dante’s Peak’ (VTM): hoe een slecht onthaalde film verplicht kijkvoer werd in Amerikaanse scholen

‘Dante’s Peak’ vertelt het verhaal van vulkanoloog Harry Dalton, die waarschuwt voor een op til zijnde vulkaanuitbarsting en aandringt op de evacuatie van het dorpje Dante's Peak. De inwoners geloven er niets van, enkel koffiebaruitbaatster Rachel Wando (vertolkt door Linda Hamilton) neemt de waarschuwing ernstig. In hun queeste om het dorp te redden worden Harry en Rachel geconfronteerd met giftige gassen, aardbevingen, zure meren, rivieren van lava en hevige buien van vallend gesteente.

Rampenfilms hebben de kwalijke reputatie het drama op te pompen ten koste van wetenschappelijke nauwkeurigheid. Maar als je wat artistieke vrijheid neemt, blijft ‘Dante’s Peak’ redelijk trouw aan de wetenschap – met een paar uitzonderingen. Zo is er een bepaalde scène waarin een hevige aardbeving, in combinatie met een aswolk, paniek zaait in de stad en de evacuatie in gang zet. Deze scène is een mix van feiten en fantasie. Hoewel vulkanische activiteit gepaard kan gaan met aardbevingen, zijn die meestal van een kleinere omvang.

Een van de meest flagrante voorbeelden van fouten tegen de wetenschap zijn de scènes met lavastromen. Vulkanen zoals die in ‘Dante’s Peak’ worden gevormd aan de randen van subductiezones, waar magma zich verzamelt in kamers. Wanneer de druk een kritiek punt bereikt, barst het magma door de aardkorst. Waar zulke vulkanen een ‘lahar’ van water en puin van een berghelling kunnen sturen die een ravage kunnen aanrichten, is het onwaarschijnlijk dat een lavastroom hetzelfde doet. Het type lava dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van een vulkaan is immers zeer stroperig, en kan dus minder snel stromen.

Waar de film nog zondigt tegen de wetenschap: op een bepaald moment rijdt Harry met zijn truck over een bed van korstige lavastroom. Niet alleen zouden zijn banden zijn gebarsten, zoals in de film, maar ook zijn benzinetank zou zijn ontbrand in de hitte van 1200 graden.

Veel van de andere visueel dramatische scènes zijn nauwkeuriger. Lucht vol vulkanische as kan een helikopter neerhalen. Vulkanen kunnen krachtige explosies veroorzaken, met het soort pyroclastische hitte, gas en rots dat uiteindelijk de stad Dante's Peak verwoest. En ja, Harry en Rachel kunnen aan de hitte en kracht van een pyroclastische stroom ontsnappen door een mijnschacht in te rijden. En ten slotte kan vulkanische activiteit de zuurgraad van het meerwater verhogen - alleen niet in de loop van een paar uur, zoals in de film.

De wetenschap van ‘Dante’s Peak’ houdt zeker beter stand dan zijn tijdgenoot, ‘Volcano’, ook uitgebracht in 1997. De setting van ‘Dante’s Peak’ is accuraat, want hij speelt zich af in de vulkanische Cascade Range, die langs een subductiezone ligt.

Vulkanologen leken het erover eens te zijn dat de filmmakers het grotendeels bij het rechte eind hadden, maar wezen erop dat de grootste fout wellicht te maken had met menselijk gedrag, en niet met de vulkaan. Nadat de tekenen van een op handen zijnde uitbarsting duidelijk waren geworden, is het volgens hen onrealistisch dat de burgemeester en het U.S. Geological Survey-team tot de volgende dag zouden wachten met het houden van een vergadering over evacuatie.

Pour la petite histoire: ‘Dante’s Peak’ was destijds een van de duurste producties ooit. Rond de releasedatum barstte een concurrentiestrijd los tussen ‘Dante’s Peak’ en ‘Volcano’. In december 1996 betaalde Universal een bom geld voor paginagrote advertenties in twaalf publicaties, waaronder de New York Times, LA Times, USA Today, Time, Entertainment Weekly en Newsweek. Uiteindelijk viel de totale box-office tegen: Universal zou 98 miljoen dollar recupereren van de 178 miljoen dollar opbrengst, wat net genoeg bleek om de promo- en advertentiekosten te dekken.

Bekijk ‘Dante's Peak’ vanavond om 22u40 op VTM of waar je ook bent via Pickx.be of de Pickx-app.