Dishwasher_ geeft met debuutplaat een eclectisch visitekaartje af: “We willen mensen met verschillende achtergronden aanspreken”

Louise van den Heuvel, die geboren is in Nederlands Limburg, en Arno Grootaers, uit Belgisch-Limburg, leerden elkaar kennen tijdens hun studies in Maastricht. Toen ze naar Gent uitweken en zochten naar een nieuw, langduriger muzikaal project, stootten ze op Hallenaar Werend Van den Bossche, die experimenteerde met effecten en graag wat meer moderne muziek wilde maken. Zo ontstond in 2019 de band Dishwasher_ (geschreven met een liggend streepje om makkelijker vindbaar te zijn op het internet, maar ook als teken van hun eigenzinnigheid). In de band kwamen genres en invloeden naadloos samen, van pop en rock over geïmproviseerde jazz en Balkan tot elektronische muziek en hiphop.

Vroeger omschreef de band hun muziek als “jazz voor mensen die niet houden van jazz”, maar die omschrijving gaat intussen wat minder op, zegt Arno. “Daarmee wilden we vooral zeggen dat we stijlen mengen en niet in hokjes denken. Maar eigenlijk was dat een contradictie, want daarmee plaatsten we onzelf net in een hokje. Onze droom is om een concert te spelen met in het publiek een metalhead, een oudere jazzliefhebber en een hippe kerel die naar techno luistert allemaal naast elkaar, en dat de muziek hen allemaal iets doet. We willen mensen met verschillende achtergronden aanspreken.” “We zijn nu ook minder dan vroeger begaan met hoe de muziek ontvangen wordt”, vult Louise aan. “We proberen muziek te maken die wij leuk vinden, zonder te denken aan specifieke mensen die het goed moeten vinden. We hebben in die zin wat meer zelfvertrouwen nu.”

De vermenging van genres gebeurde heel spontaan. Arno: “We hebben nooit bewust geprobeerd om een bepaalde muziekstijl te spelen. We zijn alle drie geïnteresseerd in verschillende genres en hebben ook andere projecten waarin bepaalde stijlen prominent aan bod komen. We zoeken altijd naar een soort common ground.” Werend: “Ik speel bijvoorbeeld ook in meer traditionele swingbands, maar ben ooit gestart in een garagerockbandje met mijn broer. Onze muziek ontstaat door hoe we dat allemaal samen brengen. De manier waarop we improvisatie erin verwerken, is ook altijd een deel geweest van ons groeiproces.”

Veel van de nummers van Dishwasher_ ontstaan door improvisatie, ook al gebeurt het soms dat een van de bandleden een partituur met een uitgeschreven nummer meeneemt naar een repetitie. “Maar dan wordt die toch weer overhoop gegooid”, zegt Werend.

De muziek op de debuutplaat kreeg vorm in de loop der jaren. Sommige nummers, zoals 'Bahá’í’ en ‘Buraq’, spelen de muzikanten al sinds het ontstaan van de band. Andere nummers groeiden letterlijk door de jaren heen. “Eind 2020 hadden we bijvoorbeeld al een korte riff, maar die ging nog nergens heen. Een jaar later werkte Werend dat ineens uit tot een nummer, en dat is ‘Terra’ geworden”, zegt Arno. Dat is overigens een belangrijk nummer op de plaat. “We hebben lang getwijfeld om de plaat ‘Terra’ te noemen. Het is écht onze song, het nummer waar alles in zit wat we zijn”, aldus Werend.

Dishwasher_ is een trio, maar op de plaat lijkt het alsof meer dan drie muzikanten aan het werk zijn. Dat komt doordat de band gebruik maakt van verschillende effecten en loops en doordat er naast drums, bas en sax ook synths te horen zijn. Op één nummer weerklinkt ook een gitaar. “Dat is op het nummer ‘Fair Enough’, het enige waarop ik gitaar heb ingespeeld”, duidt Louise. “Ik werk veel met een effectenpedaal die een microloop neemt van wat ik speel. Daar speel ik dan iets overheen met een pitch shifter, die me ofwel het geluid van een sub-bas geeft, ofwel een gitaarachtig geluid.” “We hebben wel een vrij hoog shoegaze-gehalte, in die zin dat we heel veel pedalen gebruiken”, vult Werend aan. “En Arno breidt zijn drumstel steeds uit met verschillende geluiden.”

Al die gelaagde effecten en instrumenten zijn ook live te horen. “Het hoofdidee van het album was dat we alles zouden inspelen zoals we het live ook zouden brengen – met misschien hier en daar een kleine overdub”, volgens Arno. “We wilden echt dat het veel voller klonk dan enkel bas, drum en sax.” “Op de plaat hoor je wel redelijk wat fluitjes en klarinetten die we niet noodzakelijk mee kunnen nemen als we live spelen. Dat waren elementen waarmee we de plaat een extra laag wilden geven. Live zal je dan weer meer onze improvisatie kunnen zien gebeuren, wat op het album dan weer minder goed te horen is”, verduidelijkt Werend.

Wie Dishwasher_ live wil zien, krijgt daar de komende maanden ruim genoeg kansen toe. Zo speelt de band onder andere een thuismatch op het vernieuwde Gent Jazz, een festival waar ze al verschillende keren mochten spelen en waar ze ook de Jong Jazztalent-prijs wonnen. Die prijs was goed voor 10.000 euro aan budget om de debuutplaat te maken, maar omdat de organisatie achter het festival failliet ging en een organisator een deel van de fondsen in zijn eigen zak zou hebben gestoken, kregen ze dat geld niet na hun winst. Intussen engageerde de nieuwe organisator Greenhouse Talent zich wel om dat volledige bedrag aan de groep uit te keren en hen te begeleiden in de laatste fase van het artistieke traject dat bij de prijs Jong Jazztalent hoort. Kers op de taart: een show op de mainstage van het festival op 6 juli. Werend: “We hebben nooit rancune gehad tegenover het festival. We zijn hen net superdankbaar.” Louise: “We kunnen ook niet weten hoe het echt gegaan is. We mogen er niet over oordelen, ook al waren we getroffen partij. Ik vind het chique dat de nieuwe organisatie ons nu heeft uitgenodigd om te komen spelen.” “Het was een vervelende situatie, maar die staat los van het festival”, vindt Arno. “Daar werken veel mensen die oprecht geven om muziek. En nu krijgen we van Gent Jazz de kans om na te denken over hoe we de muziek live visueel zullen brengen. Hoe het er zal uitzien, kunnen we nog niet zeggen. Dat is nog een work in progress.”

Een specifieke boodschap heeft de muziek van Dishwasher_ niet, buiten het feit dat de band een universeel gevoel van liefde en vrijheid de wereld in wil sturen. Arno: “Het klinkt misschien pretentieus, maar we proberen het idee dat we een liedje maken over een bepaald onderwerp te overstijgen”, zegt Arno. “Wat achter de muziek leeft, is een energie, iets dat je niet kan vatten, maar dat mensen met elkaar verbindt.”

De band trekt ook naar het buitenland, met data in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. “Ik vind het erg leuk om in het buitenland te spelen”, zegt Arno. “Wanneer we in Gent spelen, merken we dat er een soort verwachting is, zowel van ons als van het publiek. Als je op een plaats komt waar je nog geen connectie hebt met de zaal of het publiek, voel je je vrijer.” In het Verenigd Koninkrijk heeft Dishwasher_ intussen al een schare fans. “Volgens de cijfers van Spotify toch”, verduidelijkt Werend. “Blijkbaar heeft het toch al nut gehad dat we daar soms optreden. Er hangt daar ook een heel andere sfeer. Soms moet er de avond zelf nog uitgemaakt worden wie de opener van de avond is. Een typische pubsfeer, zeg maar.”

“Heel veel artiesten die wij als een grote inspiratie zien, komen ook uit de UK”, zegt Louise, doelend op groepen als Mammal Hands, Floating Points en Portico Quartet of saxofonist Shabaka Hutchings. De band draagt die invloeden trots uit. Op Spotify staat zelfs een playlist, ‘Dish_fluences’, met alle muziek waar Dishwasher_ door geïnspireerd raakt.

“Soms hebben we wel eens discussies over of onze muziek niet te hard doet denken aan onze invloeden”, zegt Arno. “Maar invloeden zijn uiteindelijk heel persoonlijk. Je kan voor jezelf een andere artiest als referentie gebruiken, terwijl een luisteraar dat totaal niet hoort. Het goeie bij ons is dat we allemaal verschillende achtergronden en invloeden hebben, waardoor het nooit als één iets zal klinken.” “Ik zit daar minder mee”, antwoordt Louise. “Ik denk dat je jezelf soms vast kan zetten door bang te zijn om als een ander te klinken. Zo mag je niet denken. En uiteindelijk vinden alle pionieren dat ze hun geluid ergens gejat hebben.” “Het is soms een zoektocht, maar net daardoor wordt het typisch Dishwasher_”, concludeert Werend.