'Niet schieten', een beklijvende film mét maar niet over de Bende van Nijvel

De Bende van Nijvel is, als we Winston Churchill even mogen parafraseren, een raadsel verpakt in een mysterie binnenin een enigma. Over de bloedige overvallen tussen 1982 en 1985 doen de wildste theorieën de ronde, van voormalige rijkswachters die betrokken waren bij drugsafrekeningen tot inmenging van de Amerikaanse geheime dienst CIA. Vast staat dat de daders nog steeds niet zijn gevonden en er een premie van 250.000 euro klaarligt voor de tip die leidt tot de aanhouding van de bendeleden. Er zijn in al die jaren honderden boeken geschreven en het gerechtelijk dossier is zo uitgebreid dat het even groot is als de Antwerpse Boerentoren.

Maar daar gaat 'Niet schieten' niet over. Voor deze film met Jan Decleir, Inge Paulussen, Louis Talpe en Lucas Van den Eynde vertrokken scenarist Rik D'hiet en regisseur Stijn Coninx vanuit het boek 'Niet schieten, dat is mijn papa!' van slachtoffer David Van de Steen en Annemie Bulté. De film brengt een hommage aan de slachtoffers door de kijker mee te nemen in de zoektocht naar gerechtigheid van Albert Van den Abiel. De grootvader van David verloor bij de aanslag op de supermarkt Delhaize in 1985 zijn zoon, schoondochter en kleindochter. David werd van kortbij neergeschoten door een van de bendeleden. 

Albert en zijn vrouw moesten na de gruwelijke gebeurtenissen niet alleen de lange revalidatie van David opvolgen maar hem ook opvoeden als hun eigen kind. In de film zien we ook hoe de grootouders geen steun kregen van politiek of justitie. Jarenlang was Albert de luis in de pels van het gerecht en probeerde hij de bedroevende resultaten van het onderzoek aan de kaak te stellen. Hij uitte ook voortdurend kritiek over het gebrek aan informatie dat de slachtoffers over het gerechtelijk onderzoek kregen.

Voor de film werkten scenarist Rik D'hiet en regisseur Stijn Coninx nauw samen met David Van de Steen en zijn familie. "David is gedurende dertig jaar niet gerespecteerd geweest als slachtoffer", zegt D'hiet in een interview met filmmagazine Breedbeeld. "Deze film heeft hem dat respect wel gegeven en hem erkend als slachtoffer."

De scenarist erkent dat hij vooral het verhaal van David heeft proberen te vertellen, hoewel er veel meer slachtoffers waren. "We hebben niet hun verhaal verteld, maar ik hoop wel dat het verhaal universeel genoeg is en dat zij ook hun frustraties en verdriet in de film kunnen herkennen."

De film is dan ook geen nauwgezette weergave van de gebeurtenissen. "We hebben de waarheid van de personages willen vertellen. Die van de slachtoffers en de nabestaanden die nooit rechtvaardigheid gekregen hebben. We vertellen niet: dit is hoe het gebeurd is. We vertellen wel hoe die mensen dat beleefd hebben", besluit D'hiet in het magazine.

Bekijk ‘Niet schieten’ op zondag 11 september om 21u10 op VTM3 of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Niet gezien? Geen zorgen, met TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil.