15 jaar na Live Earth: Hoe de roep om actie wereldwijd weerklonk

Muziek | Exact vijftien jaar geleden speelden op elf locaties over heel de wereld meer dan 150 bands en artiesten een optreden met één doel: de klimaatopwarming op de globale agenda zetten en bestrijden. Dit is het verhaal van Live Earth, een van de grootste wereldwijde evenementen ooit.

Door Proximus

Gepubliceerd op 07.07.22

2min

Gewezen vicepresident van de Verenigde Staten Al Gore is tegenwoordig vooral bekend als klimaatactivist. Toen hij in 2006 de documentairefilm ‘An Inconvenient Truth’ uitbracht, maakte hij van de klimaatopwarming eigenhandig een wijdverspreid thema. Velen die nog nooit over het fenomeen hadden gehoord, werden ineens met de neus op de feiten gedrukt. Naast het feit dat hij de klimaatopwarming de aandacht gaf die het probleem verdient, stelde hij ook oplossingen voor. Zijn boodschap: iedereen moet zijn steentje bijdragen om de wereld te redden. Vandaag de dag is dat algemeen geweten, maar vijftien jaar geleden was het helemaal nog niet evident.

De boodschap kwam in talloze huishoudens binnen, maar je manier van leven omgooien, doe je ook niet van de ene dag op de andere. Om de boodschap nog beter te helpen verspreiden, sloeg Gore de handen in elkaar met Kevin Wall, die de organisatie Save Our Selves had opgericht, en ngo’s als Alliance for Climate Protection. Save Our Selves, of SOS in het kort, zou de organisator worden van een van de grootste bewustwordingscampagnes die de wereld ooit gezien heeft: Live Earth. In navolging van concerten als Live Aid zouden ze de grootste pop- en rocksterren van het moment verzamelen voor een reeks concerten overal ter wereld, die ook online te volgen zouden zijn.

De bedoeling was om zo veel mogelijk mensen een petitie te laten ondertekenen, zeven beloftes om zelf acties te ondernemen. Enkele van die beloftes waren om de overheid aan te schrijven om luchtvervuiling te verminderen, om zo CO2-neutraal mogelijk te gaan leven, om bomen te planten en om bedrijven te steunen die de klimaatopwarming helpen tegengaan. Miljoenen zouden de petitie getekend hebben, waaronder hooggeplaatste politici als de Amerikaanse Nancy Pelosi, maar een exact cijfer is niet bekend.

De concerten

Na maanden plannen en enkele last minute wijzigingen van locatie (vooral in Washington kregen de organisatoren maar geen locatie te pakken) zouden de optredens op 7 juli 2007 van start gaan op elf locaties. In New Jersey stonden wereldsterren als John Mayer, Kanye West, Bon Jovi, Roger Waters en The Police op de affiche. In Londen speelden onder anderen Metallica, Beastie Boys, Foo Fighters, Madonna, The Black Eyed Peas, Red Hot Chili Peppers en John Legend. In Sydney waren John Butler, Wolfmother en Crowded House de headliners, in Johannesburg UB40. Rihanna trad op in Tokio en Lenny Kravitz in Rio de Janeiro. Hamburg kon Shakira, Snoop Dogg en Cat Stevens strikken, om er maar enkelen te noemen.

Zelden waren zoveel mensen wereldwijd verenigd voor één doel. De uitzendingen online en op televisie werden massaal bekeken. Alleen in het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten werd van een kijkcijferflop gesproken. Twee jaar eerder hadden bijvoorbeeld nog drie keer zoveel Britten naar het Live 8-concert gekeken op de BBC. Toch kon de concertreeks in zijn opzet gerust geslaagd genoemd worden. Niemand kon op die dag vijftien jaar geleden ontsnappen aan de boodschap: het was tijd om actie te ondernemen tegen de klimaatopwarming. Sindsdien zijn we ons alleen maar meer en meer bewust geworden van de problematiek en zijn er talloze initiatieven op poten gezet. Of die voldoende zijn, is nog maar de vraag, maar het startschot was in elk geval gegeven.

Kritiek

Live Earth was een succes in de zin dat de boodschap luid en duidelijk te horen was en de respons was overweldigend positief, maar toch was niet iedereen even opgezet met het evenement. Zo weigerden bands als The Who, Muse en Arctic Monkeys om deel te nemen. Ze noemden Live Earth “Privéjets voor Klimaatopwarming”. Als je kijkt hoe de band Razorlight zich verplaatste, kan je hen misschien wel begrijpen. Nadat de band in Londen optrad, werden ze in een grote tourbus met politie-escorte naar een luchthaven gebracht, waar ze een privéjet naar Schotland namen. Dan werden ze van de Schotse luchthaven met een helikopter naar hun volgende optreden gebracht. Volgens de organisatie waren zij een uitzondering en Razorlight beweerde dat ze hun uitstoot zouden neutraliseren door bomen te planten. Overigens: om de totale uitstoot van Live Earth te compenseren, zouden er naar schatting 100.000 bomen geplant moeten worden. Dat kan beter, en gelukkig doen veel concertorganisatoren het tegenwoordig ook beter.

Misschien nog slechter is het feit dat het niet echt duidelijk was wat er met het geld zou gebeuren dat werd opgehaald met de concerten. De organisatie Intelligent Giving, die gespecialiseerd was in het controleren van de geldstromen van goede doelen en naging welk goed doel je geld waard was, concludeerde dat niemand in de organisatie een duidelijk antwoord kon geven. Uiteindelijk zou het geld naar Alliance for Climate Protection zijn gegaan, een nonprofit van Gore die zich inzet voor klimaateducatie en het promoten van klimaatoplossingen.