Wat weet jij nog over Dolly: het gekloonde schaap dat de wereld veranderde?

Op 22 februari 1997 schoot de halve wereldbevolking in een kramp. Toen raakte bekend dat enkele Schotse wetenschappers erin geslaagd waren om een schaap te klonen. Ze hadden een jaar eerder, in 1996, een cel van een volwassen ooi weten te isoleren en die in een eicel van een andere ooi geplaatst. Via een derde ooi, die als draagmoeder werd ingezet, groeide er uit deze combinatie van cellen een embryo en vervolgens een schaap. Het dier kreeg de naam Dolly mee, verwijzend naar Dolly Parton, omdat een van de cellen uit de borstklier van een andere ooi kwam.

Kort nadat het nieuws bekend raakte, werden de verantwoordelijke Schotse wetenschappers overstelpt met vragen van journalisten en reacties van de buitenwereld. Er werd gevraagd naar hun ethische motieven, of ze plannen hadden om mensen te klonen en of ze in opdracht van de regering werkten. Bill Clinton, de toenmalige president van de Verenigde Staten, vond dat het Dolly-zaakje stonk en scherpte de ethische regels wat betreft klonen in zijn land verder aan. Hij wou ook de wetgeving in de Verenigde Staten aanscherpen om in sommige gevallen klonen te verbieden. Het Vaticaan reageerde ook en stelde dat mensen in de toekomst het recht moeten blijven hebben om op een menselijke manier geboren te worden in plaats van in een laboratorium. De wereldgezondheidsorganisatie vond het klonen tenslotte ethisch onaanvaardbaar.

Maar Dolly en haar baasjes trokken zich niets aan van de kritiek. Het schaap paradeerde vrolijk in televisiespotjes van commerciële bedrijven en stond af en toe zelfs op de covers van enkele magazines. Het dier genoot van de aandacht en leidde voor de rest een gewoon leven als schaap tussen alle andere schapen.

In 2003 kwam er echter een vervroegd einde aan dat gewone leven. Enkele dokters ontdekten toen immers dat Dolly aan een ernstige longziekte leed waardoor het dier steeds moeilijker kon ademen. Die ziekte had niets met het klonen te maken, maar was tot stand gekomen door natuurlijk ouderdom en een opgelopen virusbesmetting. Dat haar vroegtijdig overlijden geen directe link had met haar ontstaangsgeschiedenis bleek ook uit de andere schapen die de Schotse wetenschappers na Dolly wisten te klonen. In 2016 raakte immers bekend dat ze via dezelfde wetenschappelijke werkwijze al dertien schapen hebben weten klonen. Vier van deze dieren hadden hetzelfde genetisch materiaal als Dolly maar werden nooit op dezelfde manier ziek.

Na Dolly werd er duchtig geëxperimenteerd met klonen van dieren. Er zouden bijvoorbeeld al heel wat schapen, paarden, stieren en varkens gekloond zijn. De wetenschap wil met deze techniek voornamelijk dieren redden die met uitsterven bedreigd zijn maar is er ook van overtuigd dat de techniek niet op mensen kan toegepast worden. Waar de mensheid wel beter kan van worden is de vooruitgang op gebied van stamcellen. Die cellen kwamen door Dolly opnieuw in de wetenschappelijke picture te staan en moeten in de toekomst voor heel wat geneeskundige doorbraken zorgen.

Bekijk ‘Dolly: The Sheep That Changed the World’ op maandag om 22u15 op Canvas of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Niet gezien? Geen zorgen, met TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil.