‘Terug naar morgen’, gokken op Vlaamse sciencefiction

‘Terug naar morgen’ is de debuutlangspeler van schrijver en regisseur Lukas Bossuyt uit 2015 met Koen De Graeve, Karina Smulders en Matteo Simoni in de hoofdrollen. Dat op zich is niet echt bijzonder, maar het feit dat Bossuyt het aandurfde om een van de eerste Vlaamse sciencefictionfilms ooit te maken, is dat wel.
 
Het scenario kan gezien worden als een Vlaamse versie van ‘Back to the Future’ en ‘The Butterfly Effect’. Wetenschappers in het jaar 2040 ontdekken een manier om e-mails te versturen naar het verleden. Viktor Van De Sype (Koen De Graeve) gebruikt de technologie in een poging om te voorkomen dat zijn vrouw Lena fataal aangereden wordt 25 jaar eerder. Hij contacteert Tom (Matteo Simoni), een eco-activist die het ongeval kan verhinderen, maar dat zet een resem gebeurtenissen in gang die verleden en toekomst drastisch veranderen.
 
De film vertelt dus een tijdreisscenario met nadruk op een liefdesverhaal en slaagt er wonderwel in om dat geloofwaardig en beklijvend neer te zetten. De film werd bij de release vrij positief ontvangen. Toch werd de film maar beperkt in de cinemazalen uitgebracht en werd die geen groot kassucces. Vandaag is ‘Terug naar morgen’ alvast geen Vlaamse klassieker, ondanks alle ambitie en goede bedoelingen.

Daardoor rijst de vraag: kunnen we in het kleine Belgische filmlandschap wel een succesvolle sciencefiction maken? Gewoonlijk komt scifi uit de Verenigde Staten, waar er met budgetten van meer dan 100 miljoen gegooid wordt. Ter vergelijking: ‘Iron Sky: The Coming Race’, dat de grootste Europese sciencefictionfilm ooit was in 2015, had een budget van 17 miljoen, en dat was grotendeels bijeen geraapt door crowdfunding. Een film als ‘The Broken Circle Breakdown’ haalde in de box office zo’n 4 miljoen op, ‘De Premier’ rondde de kaap van 5 miljoen. Om maar te zeggen dat er niet gauw een monsterbudget van 100 miljoen gespendeerd zal worden aan Vlaamse sciencefiction.
 
Maar is er wel altijd zo’n groot budget nodig voor een goede scifi? Laten we er even als voorbeeld de Amerikaanse cultregisseur Shane Carruth bij halen. Zijn debuut ‘Primer’, een psychologische en experimentele scififilm, won de juryprijs op het Sundance filmfestival. De opvolger, ‘Upstream Color’, ook een sciencefictionexperiment, wordt net als de voorganger gezien als een voorbeeld voor andere indiefilmmakers. En zijn budgetten? De tweede kostte zo’n 50.000 dollar. De eerste maakte hij voor – hou je vast – een luttele 7.000 dollar.

De microbudgetten van Shane Carruth dwongen hem om creatief om te gaan met wat hij had en om de nadruk niet op de effecten te leggen, maar wel op steengoeie shots, meeslepende montage en een verhaal dat aan je vel blijft kleven. Op elk mogelijk moment kan er in ons land een filmmaker opstaan die net hetzelfde doet, die een verhaal bedenkt dat zo sterk is en die zo creatief kan omspringen met luttele euro’s dat geld niet meer van belang is. En dan kunnen we ook in het kleine België een steengoeie sciencefiction maken die succes kent en een instant klassieker wordt. En laten we eerlijk zijn: 'Terug naar morgen' kwam al aardig in de buurt.
 
Laten we niet vergeten dat we het in België lang schier onmogelijk achtten dat er eens een goede horrorfilm van eigen bodem gemaakt zou worden. Maar dat was dan weer buiten Jonas Govaerts gerekend, die eerst het water testte met enkele kortfilms in het horrorgenre en dan in 2014 met ‘Welp’ bewees dat we ons in België helemaal niet moeten beperken tot drama’s over modale gezinnen met een hoek af. België is klaar voor meer genrefilms. Het nodige talent hebben onze filmmakers in elk geval al.
 
Bekijk ‘Terug naar morgen’ op zaterdag 21 augustus om 20u20 op Eén of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Via TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil!