Deze zangstemmen kunnen tippen aan de klasse van Amy Winehouse

Muziek | Vandaag exact 9 jaar geleden gaf de Britse soul- en jazzzangeres Amy Winehouse de geest. De Queen of Soul gold als één van de beste stemmen van haar generatie. Proximus Pickx dook in de muziekgeschiedenis en ging na welke artiesten zich kunnen meten met de vijfvoudige Grammy-winnares.

Door Pickx

Gepubliceerd op 23.07.20

2min

Janis Joplin

Net als Winehouse behoort rock- en blueszangeres Janis Joplin eveneens tot de ’27 Club’, het selecte gezelschap van wereldvermaarde artiesten die op hun 27ste levensjaar op tragische wijze het tijdelijke met het eeuwige verwisselden. Joplin stierf aan een overdosis heroïne. Haar rauwe en emotionele stemkunsten zijn onlosmakelijk verbonden met de rockmuziek uit de seventies.

Van alle zangeressen die de muziekgeschiedenis rijk is, wordt Winehouse wellicht het meest vergeleken met Joplin. De parallellen zijn dan ook legio: beiden kampten met een hardnekkige verslaving aan drugs en alcohol, beiden kleurden weleens buiten de lijntjes in het oog van het grote publiek, beiden stierven op jonge leeftijd en kregen nooit de kans om hun enorme talent helemaal uit te buiten. Hun ster was rijzende, maar bereikte nooit zijn toppunt.

Ook qua stijl hebben beide artiesten veel gemeenschappelijk: ze brachten allebei een blend van blues, soul en jazz. Beiden waren gezegend met een krachtige doch gevoelige stem, die evenzeer heel delicaat en zacht kon aanvoelen. Zo zingt Winehouse in haar cover van Ella Fitzgeralds ‘Someone to watch over me’ met een aangrijpende kwetsbaarheid. Haar stem laat een nostalgische jazzfeel waaien door haar repertoire, maar komt tegelijk fris en modern voor de dag: het handelsmerk van Winehouse.

Joplin had eveneens een rijke stem, wellicht een mezzosopraan, met heel hoog bereik. Net zoals Winehouse kon ze een uitzonderlijk sentiment leggen in haar teksten, die daardoor diep persoonlijk aanvoelden. Stemtechnisch zijn beiden aan elkaar gewaagd. Maar terwijl Joplin zich als een vis in het water voelde op de planken en helemaal open bloeide, waarbij de kracht en passie van het podium spatten, oogde Winehouse tijdens het gros van haar optredens verstrooid en oncomfortabel. Daarom wordt Joplin door critici vaak beschouwd als de betere live-artieste van de twee.

Adele

Deze zoetgevooisde Britse is misschien wel het grootste zangtalent van onze tijd. Nog niet zo lang geleden – in 2008 – verbaasde de amper 19-jarige Adele Laurie Blue Adkins de wereld met de aangrijpende ballades op haar debuutalbum.

Op het bekroonde en veelgeprezen vervolgalbum ‘21’ pakt de zangeres nog grootser uit met haar puissante, dramatische stem. In wereldhits ‘Rolling in the Deep’ en ‘Set Fire to the Rain’ krijgen haar stembanden een glansrol toebedeeld. Adele is op haar best als ze alle lucht uit haar longen perst in dramatische refreinen, die wereldwijd als pleisters op gebroken harten geplakt worden.

Een stem als een klok in combinatie met een gevoelige piano: het is een succesformule die Adele wereldfaam bezorgde. Ze beheerst de vele nuances die een zangstem naar wereldklasse bevorderen dan ook tot in de puntjes. Een van die weinige artiesten die een emotionele catharsis kan teweegbrengen met vocalen alleen.

Het verschil met haar grote voorbeeld, Amy Winehouse, ligt in het stembereik: Winehouse beschikte over een veel breder pallet aan emoties in haar stem dan Adele. Amy kon ons doen lachen met songs als ‘Cherry’, of een krop in de keel bezorgen met ‘Wake Up Alone’. Die polyvalentie maakt dat Winehouse een veelzijdiger repertoire bij elkaar zong, terwijl de krachtige stem van Adele te zwaar weegt op luchtige songs als ‘Cherry’ of ‘Valerie’. Die laatste blijft dan ook hangen in dezelfde emotionele sferen, terwijl Winehouse een bredere waaier aan emoties kon oproepen.

Whitney Houston

Whitney Elisabeth Houston staat te boek als één van de grootste en bestverkopende zangeressen van haar tijd. Ze veroverde de wereld met haar krachtige en unieke stemgeluid. Haar prachtig stemtimbre in lage tonen leende zich ideaal voor trage nummers, maar het zijn vooral haar vocale uithalen die blijven nazinderen. Het overbekende ‘I will always love you’, ‘I wanna dance with somebody’ en ‘How will I know’ behoren tot de uitschieters in haar brede repertoire.

Het geheim van haar stem? Ze bezat de perfecte ‘vibrato’, ondersteund door een schijnbaar onuitputtelijke longinhoud. Bovendien had ze een indrukwekkende stemcontrole, waardoor ze te allen tijde rust uitstraalde tijdens het zingen – zelfs tijdens haar meest krachtige uithalen. De souldiva haalde al haar noten moeiteloos: nooit klonk ze geforceerd, en altijd serveerde ze haar lyrics met een energie en aplomb die haar collega-zangeressen in de schaduw zetten.

Wat de vergelijking met Winehouse betreft, lijdt het geen twijfel dat die laatste meer nuance in haar stem kon leggen en daardoor meer diverse zangstijlen aankon. Houston kon net als Winehouse een naturel en beheersing aan de dag leggen die natuurtalent verried, maar schiet in deze vergelijking tekort op vlak van veelzijdigheid. Winehouse is de completere zangeres van de twee, wat allerminst afbreuk doet aan de wereldklasse van Houston.