Legendarische tv-quizzen

Films | In De Slimste Mens ter Wereld wenken de finaleweken van het zeventiende seizoen. De quiz houdt de kijkers al wekenlang in de ban: wie wordt de opvolger van Peter Van de Veire?

Door Pickx

Gepubliceerd op 27.11.19

4min

Door de mix van humor en niet al te moeilijke vragen is De Slimste Mens ter Wereld al jaren een kijkcijferhit. Het programma gepresenteerd door Erik Van Looy stuwt de bekendheid van de deelnemers de hoogte in en is zelfs een heuse BV-fabriek.

Quizzen zijn altijd al populair geweest op tv in Vlaanderen. Wij blikken terug op enkele legendarische programma’s.

Bekijk De Slimste Mens ter Wereld van maandag tot donderdag op VIER of waar je ook bent via proximuspickx.be of de Proximus Pickx-app. Via TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later wanneer jij wil!

100.000 of Niets

Zelfs in de beginjaren van de VRT, de toenmalige NIR, werd er al een quiz uitgezonden op het scherm. In 100.000 of Niets wisselden Bob Van Bael, Tony Corsari en Pros Verbruggen elkaar af als presentator en legden ze de kandidaten het vuur aan de schenen over de moeilijkste onderwerpen. De kandidaten moesten over een encyclopedische kennis beschikken over een bepaald onderwerp. Werden alle vragen juist beantwoord, dan kreeg de winnaar 100.000 Belgische frank mee naar huis, vaak uitbetaald in natura in de vorm van een huishoudelijk apparaat. De eerste winnaar van de show was Roger Windels, de latere senator en burgemeester van Torhout.

De IQ-Kwis

De IQ-Kwis, gepresenteerd door Herman Van Molle, werd van 1980 tot 1994 uitgezonden door de VRT, eerst zondagnamiddag bij BRT1, later op TV2. In de quiz namen twee teams van twee personen het tegen elkaar op, waarbij het aantal punten bepaald werd door een tijdbalk. In de laatste ronde moest een zo lang mogelijk woord gevormd worden met de 24 letters op een letterbord. Het winnende duo kon er zelf voor kiezen om terug te keren in de volgende aflevering of het gewonnen bedrag mee naar huis te nemen. Een fictieve aflevering van deze quiz speelde een belangrijke rol in de fictiereeks Quiz Me Quick.

Tien voor Taal

Tien voor Taal was een taalstrijd tussen twee teams van drie bekende personen. In de begindagen was het nog louter een Nederlands onderonsje, maar vanaf 1990 werd het een coproductie met de VRT en werd het een competitie tussen Vlaanderen en Nederland. Het programma werd gepresenteerd door achtereenvolgens Robert Long, Tineke Verburg en Mark Uytterhoeven, Tineke Verburg en Tom Lenaerts en Anita Witzier en Marcel Vanthilt. Vanaf 2006 was het programma alleen nog in Nederland te zien. Spelonderdelen van Tien voor Taal waren onder andere Zoek de fout, Cryptokronkels en Woordritsen. In de finale namen de twee beste spelers van elk team het tegen elkaar op.

Waagstuk

Het gloednieuwe VTM, dat in 1989 werd opgericht, pakte uit met de Vlaamse versie van het Amerikaanse Jeopardy!. Waagstuk werd gepresenteerd door Luc Appermont en later ook door Lynn Wesenbeek. In deze quiz kregen de kandidaten het antwoord en moesten ze zelf de correcte vraag stellen. De kandidaten konden kiezen tussen zes categorieën waarbij de vragen een oplopend puntenaantal hadden.

Blokken

Het langstlopende quizprogramma in Vlaanderen is Blokken, dat begon in 1994 en nu nog altijd elke weekdag te zien is op Eén, voor Het Journaal. Blokken is nog steeds populair bij de kijkers en het best scorende vooravondprogramma in de Vlaamse televisiegeschiedenis. Presentator is al sinds het begin Ben Crabbé, die de quiz mee kleur geeft met zijn - vaak flauwe - moppen. Het spel is een combinatie van vragen juist beantwoorden en een spelletje Tetris. In de finale moet een achtletterwoord geraden worden aan de hand van een tip (tot seizoen 17 een zevenletterwoord). Recordhouder van de quiz is Ewout Leys, die het in 2018 elf afleveringen vol hield. Van Blokken worden er geregeld speciale edities opgenomen met BV’s voor het goede doel.

Per Seconde Wijzer

Bij de start van Canvas in 1997 wilde de VRT dat de zender ook een eigen quizprogramma kreeg. De keuze viel op Per Seconde Wijzer, een van oorsprong Franse formule die bij ons vooral bekend werd via Nederland. Het programma, gepresenteerd door Herman Van Molle, werd al gauw een klassieker in de Vlaamse huiskamer. In de quiz moesten de kandidaten een keuze maken uit vragen over vijf categorieën, waaronder geschiedenis, wetenschap en kunst en cultuur. Op het einde van de vragenronde kon de kandidaat steeds kiezen of hij of zij verder wou naar de volgende aflevering of naar huis ging met het tot dan toe gewonnen prijzengeld. In 2003 nam Jo Van Damme de fakkel over van Herman Van Molle. In 2014 kreeg de quiz een opgefriste versie onder de naam Lijst Debecker, gepresenteerd door Karolien Debecker.

De Canvascrack

Van 2001 tot 2014 was tijdens het zomerseizoen De Canvascrack te zien op Canvas, ook al gepresenteerd door Herman Van Molle. Het laatste seizoen werd hij omwille van gezondheidsredenen vervangen door Sven Speybrouck. In deze quiz nam een persoon, de 'crack', het op tegen een 'uitdager' in een korte quiz van vijf meerkeuzevragen. De uitdager beantwoordde elke vraag hardop, de crack kon onzichtbaar voor zijn tegenspeler 'volgen' of niet. Zolang de crack won, ging hij door naar een nieuwe uitdager. Bij een ex aequo ging hij of zij ook door, maar verdiende geen geld. De uitdager mocht dan nog eens terugkomen. Wie erin slaagde twintig tafels te winnen, mocht zich Supercrack noemen en ontving de hoofdprijs van 25.000 euro. Slechts zeven deelnemers slaagden daarin.

1 Jaar Gratis

Net als De Canvascrack was 1 Jaar Gratis een quiz uit de kokers van Herman Van Molle en Karel Vereertbruggen. De quiz was vanaf 2001 zeven seizoenen lang te zien op zaterdagavond en was de ideale familiequiz, waarbij mensenkennis minstens even belangrijk was als feitenkennis. De winnaar ging naar huis met het netto jaarloon van de meest verdienende kandidaat. De quiz werd gepresenteerd door Herman Van Molle zelf, met Katja Retsin aan zijn zijde, die tijdens haar zwangerschap vervangen werd door Frank Galan. In 2008 werd de quiz stopgezet om financiële redenen, maar volgend jaar is 1 Jaar Gratis terug van weggeweest. Presentator wordt deze keer Thomas Vanderveken.

De Pappenheimers

In 2003 lanceerde Woestijnvis naast De Slimste Mens ter Wereld met De Pappenheimers nog een andere legendarische quiz. De quiz werd bedacht door Tom Lenaerts, die het programma de eerste negen seizoenen ook presenteerde, met Erik Van Looy als invaller in het vierde seizoen. Voor het tiende seizoen gaf hij de fakkel door aan Steven Van Herreweghe, die op zijn beurt een seizoen lang vervangen werd door Bart Cannaerts. De Pappenheimers werd zondagavond uitgezonden op Eén en verhuisde net als De Slimste Mens ter Wereld in 2012 naar VIER. Het programma werd in 2007 bekroond met Humo’s Prijs van de Kijker en werd genomineerd voor een Gouden Roos. In de quiz nemen drie teams van twee personen het tegen elkaar op, waarbij ze de hulp krijgen van een BV, die in de eerste ronde verborgen is in een 'koker'. Aan het begin van het spel geeft de presentator telkens drie antwoorden weg, die in de loop van de quiz gegeven moeten worden. Elk seizoen kreeg De Pappenheimers een speciale editie waarbij BV’s meespeelden voor het goede doel.