'Frances Ha', de versmelting van filmmaker en personage

‘Frances Ha’ volgt het wel en wee van de 27-jarige danseres Frances Halliday. Ze woont in een appartement in Brooklyn met haar beste vriendin Sophie, maar wanneer Sophie met haar nieuwe vriend naar de wijk Tribeca verhuist, kan Frances zich het appartement niet meer veroorloven. Ze trekt even in bij andere vrienden in Chinatown, maar wanneer blijkt dat ze bij haar dansgezelschap niet aan de bak kan die winter, kan ze ook daar niet blijven. Intussen lijkt het met Sophie, die steeds dichter naar haar geliefde groeit, steeds beter te gaan. Terwijl iedereen rond haar een leven opbouwt, fladdert Frances verder, met een misschien onbereikbare droom en een eeuwig kinderlijk optimisme. De vraag is of ze op zoek is naar, dan wel op de vlucht is voor zichzelf.

Regisseur van dienst is Noah Baumbach, die het verhaal van zijn eigen jeugd verfilmde met zijn doorbraakfilm ‘The Squid and the Whale’ en recenter furore maakte met indiehits als ‘The Meyerowitz Stories’ en ‘Marriage Story’. Hij heeft een oog voor het typische New Yorkse hipsterisme waarin ‘Frances Ha’ druipt en creëert wel vaker personages die net buiten de norm staan, die zich vervreemden zonder dat ze het beseffen.

Baumbach schreef het verhaal samen met hoofdrolspeelster Greta Gerwig, die toen al enkele jaren zijn levenspartner was. Het personage Frances kan gezien worden als een uitvergroting van de actrice, die intussen een Oscargenomineerde regisseur is. Gerwig groeide op in New York, waar ze wat kleine successen boekte in undergroundfilms als ‘Hannah Takes the Stairs’ en Baumbachs eigen ‘Greenberg’ – na deze productie werden ze een koppel. Net als Frances joeg Gerwig jarenlang haar droom na in de indiewereld, zonder te weten of die ooit helemaal werkelijkheid zou worden.

Autobiografie

De charme van de film is dus voor een groot deel toe te schrijven aan het feit dat de twee schrijvers duidelijk van het hoofdpersonage houden. Ze zagen Frances als de verpersoonlijking van hun eigen jeugdige ambities en naïviteit. Van cynisme is in de film dus geen sprake. Het feit dat Frances (in tegenstelling tot Gerwig) geen successen boekt, wordt niet bekritiseerd, maar net gevierd.

“’Frances Ha’ is opgebouwd uit dezelfde elementen als klassiek-moderne onafhankelijke films met een minibudget, die vaak gaan over de ambities en frustraties van jonge artistieke geesten en creatievelingen die hun leven en werk in elkaar laten overlopen”, schrijft The New Yorker over de film. “Frances eindigt uiteindelijk op een plek die beter is dan waar ze begon. En in het laatste beeld wordt een hele film vol vervulde ambitie geïmpliceerd. Die film konden ze niet maken, want het zou de autobiografie van Gerwig worden.”

Greta Gerwig, die intussen furore maakte met ‘Lady Bird’ en ‘Little Women’, en die de opkomende ‘Barbie’-film regisseerde en schreef (het schrijven deed ze weer samen met Noah Baumbach), is sindsdien een grote en gerespecteerde Hollywoodnaam geworden. Het levenslot dat we Frances ook toewensen. Ook al kan ze soms zelfingenomen en irritant zijn (dat maakt haar menselijk), de kijker staat net als de filmmakers helemaal achter haar. En daar zit de kracht van de film.