‘Brian Wilson: Long Promised Road’ (Canvas): het geniale brein achter The Beach Boys

Meer nog dan ‘Good Vibrations’ was ‘Surf’s Up’ bedoeld als het echte zwaartepunt van het album ‘SMiLE’. In sommige opzichten is het het meest eenvoudige nummer van het album. Het kan gemakkelijk worden teruggebracht tot alleen zang en piano.

Gestript tot de essentie is het nog steeds een elegant, geraffineerd stuk popperfectie. De teksten van Van Dyke Parks zijn cryptisch en prachtig. Ze vloeien uit Wilsons etherische melodie in een schijnbare stream of consciousness. De lyrics zijn expressionistisch en gaan over geloof, spiritualiteit en verlichting. Wilsons muziek vangt de postmoderne beeldspraak van Parks’ poëzie perfect. Zijn warme akkoorden en sierlijke melodieën doen eerder denken aan hedendaagse kunstmuziek dan aan pop. ‘Surf’s Up’ is misschien niet Wilsons meest toegankelijke nummer, maar in veel opzichten wel zijn mooiste.

De vroege Beach Boys-opnames vielen op door hun mix van Chuck Berry’s rock-'n-roll met de strakke jazzharmonieën van de Four Freshman. Hoewel ‘Don't Worry Baby’ nooit zo iconisch zal worden als ‘Be My Baby’, blijft het een van de hoogtepunten in het oeuvre van The Beach Boys.

De song prikt door de ruwe mannelijke bolster, zoals in veel Beach Boys-nummers uit de jaren 60. De verteller daagt een man uit tot een dragrace, en zoekt daarna troost in de armen van zijn vriendin. Als het liedje overgaat naar het refrein verschuift het perspectief naar zijn vriendin als zij hem zegt: “Don't worry, baby / Everything will be alright.” Met weelderige strijkers, luide drums en stapels harmonieën weet Wilson de Phil Spector-sound op ‘Don't Worry Baby’ naar zijn hand te zetten.

Volgens de overlevering is dit het eerste nummer dat Wilson componeerde onder invloed van marihuana. Net als in ‘Don't Worry Baby’ omarmt Wilson zijn onzekerheden in ‘Please Let Me Wonder’. Zijn personage smeekt het meisje van wie hij houdt om hem niet te vertellen hoe ze zich voelt: “Please let me wonder”, zingt hij, “If I've been the one you love / If I'm who you're dreaming of.”

Het nummer bevat enkele van zijn meest krachtige vocale arrangementen, evenals een weelderig palet van instrumentale kleuren, gecreëerd door lagen gitaren en orgels. ‘Please Let Me Wonder’ was niet alleen de blauwdruk van de introspectieve songs van ‘Pet Sounds’ maar staat op zichzelf als een van Wilsons meest persoonlijke en aangrijpende ballads.

‘God Only Knows’ is een perfecte inkapseling van alle experimentele en melodieuze charme van 'Pet Sounds'. Een popsong die bij elke luisterbeurt nieuwe lagen blijft onthullen om te waarderen. Het lied geldt als het toppunt van Wilsons harmonische genialiteit.

De verzen veranderen voortdurend van toonaard, gaan altijd vooruit maar voelen nooit als een vast gegeven. Zelfs als het refrein start, blijven de akkoorden in beweging en blijft de toonaard van het nummer dubbelzinnig. De teksten vatten de complexe en tegenstrijdige emoties die met liefde gepaard gaan.

De tekst belichaamt de angst die de verteller voelt als hij zich zorgen maakt over zijn toekomstige zelve. Met lyrics die uiting geven aan diepgewortelde angsten over opgroeien, het najagen van je passie en wat het betekent om een man te zijn in de jaren 60 past de dissonantie van de akkoorden – en de instabiliteit die het de song brengt – als gegoten.

Desalniettemin is ‘When I Grow Up’ muzikaal enorm aanstekelijk en zelfs leuk. Die dualiteit tussen vernieuwende kunst en oprecht, lichtzinnig plezier is wat Wilsons muziek zo bijzonder maakt.