De grote verhalen achter het WK voetbal: toen Johan Cruyff Adidas uitdaagde

Het feit dat spelers en sponsors met elkaar overhoop liggen, dateert niet van gisteren. Het is al sinds tientallen jaren dat spelers proberen met merken te armworstelen om hun rechten te doen gelden en/of een flinke som geld extra er bij te krijgen. In 1974 was Johan Cruyff een van hen. Maar het was meer dan zomaar een simpele geldkwestie, het ging ook en vooral om loyaliteit.

Aan de vooravond van het WK in Duitsland, waar Nederland de finale zou bereiken, verraste Johan Cruyff velen door aan te kondigen dat hij het Nederlands shirt niet wilde dragen. De reden? Oranje was uitgerust met shirts van Adidas. Zou Cruyff zo ver gaan om zijn selectie te weigeren, zoals hij vier jaar later om totaal andere redenen zou doen? Gelukkig kwam er een oplossing uit de bus.

Adidas vs Puma

In 1978 weigerde Cruyff om aan het WK deel te nemen vanwege het dictatoriale regime in Argentinië, maar in 1974 wilde hij eenvoudigweg het shirt van Adidas niet dragen. Het was geen kwestie van ideologische keuze, maar eenvoudigweg omdat Johan Cruyff al lang werd gesponsord door Puma, de grote concurrent van Adidas.

Om te spelen met het shirt met de drie strepen, vroeg Cruyff een financiële vergoeding, omdat hij dus geen shirt van zijn vaste sponsor Puma kon dragen. Maar Adidas stond op de rem. Het leidde tot een figuurlijk partijtje armworstelen tussen de speler enerzijds en de federatie en Adidas anderzijds. Uiteindelijk werd een oplossing gevonden die meer in het voordeel was van de speler dan van de fabrikant.

Twee strepen

Johan Cruyff stemde ermee in om het Nederlandse shirt te dragen op het WK op voorwaarde dat een van de drie strepen, het symbool van Adidas, van zijn shirt werd verwijderd. Adidas ging akkoord en de legendarische nummer 14 zou nu in een ander shirt spelen dan zijn teamgenoten. Een unieke situatie die tegenwoordig nog moeilijk zou kunnen omdat alles nauw vastligt in minutieus opgestelde  contracten. Destijds was het wel een grote publiciteitsstunt voor Puma.

Later zou Cruyff een dergelijk shirt op de markt brengen met zijn eigen merk sportkleding. Adidas was hier niet blij mee en vroeg hem via advocaten om het bewuste sportartikel uit de verkoop te halen. Maar Cruyff hield voet bij stuk met het argument dat het geen ontwerp van Adidas was. “Die twee strepen zijn van mij, zeker als ze samengaan met het cijfer 14”, zei hij in 2014 tegen de De Telegraaf.

Meer van deze reeks?

• Toen een hond de gestolen trofee vond
• Toen Ahn Jung-hwan een paria werd in Italië
• India geeft forfait door verbod op blote voeten