Nic Balthazar voert strijd tegen klimaatcrisis met bijzondere documentaire ‘Duty of Care: pleiten voor de planeet’

Met een publieksprijs voor Beste Documentaire op het filmfestival Docville met de internationale versie van ‘Duty of Care: The Climate Trials’ kan Balthazar meteen uitpakken. Als prominent figuur in de strijd tegen de klimaatopwarming wil hij zijn talent als regisseur gebruiken om verhalen van gelijkgestemden naar buiten te brengen. In de Nederlandse media werd zijn werk als zeer hoopvol gezien, omdat de documentaire een andere kijk geeft op de mogelijke oplossingen voor de klimaatcrisis. Maar over welke andere oplossingen gaat het dan?

De titel van de documentaire verraadt het eigenlijk al een beetje. In ‘Duty of Care: pleiten voor de planeet’ volgt Nic Balthazar de Nederlandse advocaat Roger Cox. Die jurist slaagde er als eerste in om de Nederlandse staat te veroordelen om zijn huidige klimaatkoers. Even later kon Cox ook nog de internationale gas- en oliegigant Shell voor de rechter dagen en laten veroordelen. Zijn actie werd onder meer door Time Magazine geprezen, want de advocaat belandde in het lijstje van de meest invloedrijke mensen van 2021. 

In beide gevallen zorgde het vonnis van de rechter voor een enorme schokgolf. In de juridische wereld werd nog nooit een vonnis uitgesproken over de beslissingen die een overheid of bedrijf neemt voor het klimaat. De Nederlandse rechtszaak vormde een precedent voor heel wat andere landen, want later werden ook elders in de wereld juridische stappen tegenover de overheid en bedrijven ondernomen.

Dat is ook het geval bij de regisseur zelf, want na het maken van zijn documentaire stapte ook Nic Balthazar naar de rechtbank. Hij richtte samen met een aantal anderen vzw Klimaatzaak op. Met die organisatie daagde hij de Belgische overheid voor de rechter. Balthazar haalde zijn inspiratie voor deze stappen bij Urgenda, de Nederlandse klimaatzaak onder leiding van advocaat Roger Cox.

Cox en Balthazar hebben dus gedeelde interesses, en dat blijkt ook uit de documentaire. Beide heren zijn er namelijk van overtuigd dat de klimaatcrisis deels kan gered worden door Vrouwe Justitia. Door rechtbanken in te schakelen en de wereld te tonen hoe multinationals en overheden worden veroordeeld, wil het duo een nieuwe soort klimaatactivisme doen ontstaan. Daarvoor gebruiken ze het principe van de ‘zorgplicht’. Iedereen met veel verantwoordelijkheid heeft namelijk de plicht om voor andere aardbewoners en toekomstige generaties een recht op leven te geven. Als die plicht genegeerd wordt, is er sprake van een onwettelijke daad. 

‘Duty of Care: pleiten voor de planeet’ bespreekt het hele idee achter de beweging van Cox en Balthazar. Naast getuigenissen volgt de documentaire de weg die Cox aflegde met zijn rechtszaken. Het eindproduct gaat op 5 september in avant-première en kan je vanaf 7 september bekijken in verschillende Belgische zalen.