Sterallures: Daniel Elena, de negenvoudig wereldkampioen WRC die in de schaduw van Sébastien Loeb werkte

Eén blik op de lijst van wereldrecords is genoeg om te zien dat Sébastien Loeb de beste coureur in de geschiedenis van het World Rally Championship is: met 9 wereldtitels en 80 zeges heeft hij een bijzonder succesvolle carrière uitgebouwd die nog steeds blijft voortduren. Toch heeft de Fransman zijn succes niet volledig aan zichzelf te danken. Hoewel hij vaak degene is die de lof krijgt toegezwaaid, mag je de belangrijke rol van Daniel Elena achter deze successen zeker niet vergeten. Het duo was ruim 20 jaar twee handen op een buik maar beëindigde de samenwerking in 2021.

Daniel Elena werd in Monaco geboren, zijn moeder was poetsvrouw en zijn vader casinocroupier. Al van jongs af aan werd Daniel Elena aangetrokken door de motorsport. Geen wonder, want de Rally van Monte Carlo en de Grote Prijs Formule 1 vonden vlak bij zijn huis in Sainte-Dévote plaats. Na enige tijd hoopte hij carrière te maken als rallycoureur, maar hij besefte al snel dat zo'n carrière niet voor hem was weggelegd. Vanwege geldgebrek en weinig steun van zijn ouders liet hij zijn droom varen. "Ik werd bijrijder omdat ik geen goede rallypiloot zou zijn", verklaarde hij later.

Op het einde van 1997 kwam Daniel Elena zonder coureur te zitten. Toeval of niet, maar Sébastien Loeb, een tegenstander in de race met wie hij vriendschap had gesloten, zat zonder co-piloot. De twee raakten aan de praat en de rest was geschiedenis. Zowel professioneel als privé kwamen de twee goed overeen en zo begonnen ze een avontuur dat meer dan 20 jaar zou duren. Uiteraard kende de vriendschap pieken en dalen. "Ik ben het warme water, hij is het koude water en om goed te kunnen douchen, moet je de juiste temperatuur hebben", vatte Elena zijn vriendschap met Loeb samen in een interview aan Eurosport.

Waar Sébastien Loeb al snel het management van zijn team en de sponsors kon overtuigen van zijn talent, duurde het wat langer voor Daniel Elena werkzekerheid had. Lange tijd moest Elena in onzekerheid leven omdat de teamleiding en de sponsors hem buiten probeerden te werken. Loeb kreeg op een gegeven moment zelfs een nieuwe co-piloot, maar de Fransman eiste na een wedstrijd dat Elena terug zou komen. Zelfs in 2003, ondanks een grote blunder van zijn bijrijder, verdedigde Loeb zijn collega.

Die blunder vond plaats in de Rally van Turkije. Door een schakelfout schoot de Xsara-ploeg de wildernis in, terwijl ze streden om de titel. Guy Fréquelin, het hoofd van Citröen Sports, was razend. "Fréquelin was helemaal rood aangelopen en op dat moment was ik ook erg boos op Daniel. Maar ik verdedigde hem tegenover de baas, want hij was vastbesloten Daniel te ontslaan", verklaarde Loeb. Sommigen vinden dat Elena zich onverschillig gedraagt, maar Loeb is het daar niet mee eens. "Achter zijn je-m'en-foutisme schuilt een indrukwekkend en krachtig karakter", aldus Loeb.

Daniel Elena kan je met zijn 9 wereldtitels eenvoudigweg de meest succesvolle bijrijder noemen. Zijn werkwijze is revolutionair. Samen met Loeb creëerde Elena een eigen systeem van parcoursaantekeningen, waardoor het duo aan de hand van beknopte, nauwkeurige notities kon racen. In dit systeem geldt dat hoe lager de aangekondigde waarde is, hoe flauwer de bocht is, en omgekeerd. Dit systeem wordt tegenwoordig door veel bemanningen gebruikt. Elena kondigde de bochten in zijn eigen stijl aan, bijna op een zingende manier. "Ik kon bijna met mijn ogen dicht rijden, alleen maar met de aanwijzingen van Daniel," zei Loeb, die ook zijn bijrijder, vertrouweling en vriend meenam naar Dakar. 

Desondanks blijft de rol van bijrijder ondankbaar en minder goed betaald dan die van de rallypiloot. Bovendien kan een bijrijder niet ingrijpen bij gevaarlijke manoeuvres. "Ik mag niet angstig worden, want dan ga ik twijfelen. En als je twijfelt, ga je fouten maken. En één fout is genoeg om van de weg te geraken", verklaart Elena, die tot het einde aan de zijde van zijn ploegmaat heeft kunnen blijven.

Zijn rol werd niet altijd op prijs gesteld, heeft ook Loeb enkele jaren geleden erkend in een interview in L'Equipe. Daarin heeft hij een hard maar rechtvaardig oordeel over de capaciteiten van Elena. "Met een serieuze bijrijder, maar van gemiddeld niveau, kan ik races winnen. Als je Daniel, negen keer wereldkampioen, samenzet met een gemiddelde coureur, wint hij niet. Het is wreed, maar de uiteindelijke zege wordt door de coureur behaald en niet door de bijzitter."

Ben je een fan van deze reeks? Lees meer over Angelo Argea, de caddie die uiteindelijk uit de schaduw trad van zijn golfer.