‘Reizen Waes: wereldsteden’: Dzjengis Khan, keelzingen en smog in één van koudste hoofdsteden ter wereld

Ulaanbaatar telt 1,7 miljoen inwoners en biedt onderdak aan meer dan de helft van de Mongoolse populatie die op 3 miljoen wordt geschat. Tom heeft heel wat warme winterkledij mee, want het is er maar liefst -23 graden celcius. De muts die Tom op zijn hoofd draagt is dan ook geen partij voor de ijskoude temperaturen in Mongolië en dus gaat de ploeg meteen op zoek naar een nieuw exemplaar op de lokale Narantuul-mark. Dat is één van de grootste markten in Azië en de eerste stop van het programma. Ze leren er de lokale Mongoolse mode van nabij kennen en drinken thee die niet enkel melk, maar ook schapenvet bevat.

Daarna duikt de ploeg Ulaanbaatar in, een stad in opbouw en een die voorlopig tal van half afgewerkte wolkenkrabbers kent. Volgens de gids wordt er zo snel gebouwd in Ulaanbaatar dat zelfs nog niet alle straten een straatnaam hebben gekregen. Langs een van die vele straten, ligt het belangrijkste plein van de stad, het Sükhbaatarplein. Daar aanschouwt Tom het metershoge standbeeld van de mongoolse krijgsheer Dzjengis Khan die vanaf de 13e eeuw de Mongoolse stammen in zijn regio verenigde en de wereld veroverde tot hij over het grootste aaneengesloten rijk in de wereldgeschiedenis beschikte.

Toms eerste avond in Ulaanbaatar, bracht hij door in een Mongoolse karaokebar. Daar leerde hij niet enkele klassieke Mongoolse nummers kennen, maar ook het Mongoolse keelzingen, beter bekend als Tuva. Toms gids had hiervoor een vriend opgetrommeld die het keelzingen tot in de puntjes beheerst en een demonstratie van zijn kunnen gaf. Tom waagde zich zelf niet aan het keelzingen, maar hield het bij gewone zangprestaties.

De volgende ochtend merkte Tom dat het zaakje in Ulaanbaatar stinkt. Er hing veel smog in de (stads)lucht en daar wou hij het fijne van weten. Hij trok met zijn gids naar de rand van de stad om daar het Ger-district te gaan bezoeken. In het Ger-district, vrij vertaald als ‘de tentenstad’, wonen voornamelijk Mongolen die van het platteland richting de grote stad zijn getrokken. Ze leven meestal in traditionele sjoerts verwarmen zich met kolenkachels. Omdat ze met zoveel zijn, pompen al deze kacheltjes enorme hoeveelheden roet in de lucht. Als er geen wind staat, blijft dit roet bijgevolg in de atmosfeer hangen en ontstaat er een dikke laag smog die zich over de hele stad verspreidt.

De volgende dag bezoekt Tom de Mongolian Intellectual Academy. Dat is een van de vele scholen in het land waar men aan hersen- en geheugensport doet. Tom ontmoet de directeur van de school die zijn studenten opleidt tot ware toppers in het intellectuele vakgebied. En dat zijn ze al, een van de studenten slaagt erin om de volledige volgorde van een dek kaarten te memoriseren en een andere student, de dochter van de directeur, kan blindelings een Rubiks-kubus oplossen.

Het enige wat Tom kon doen, was verbouwereerd toekijken. Maar de Mongolen houden ook nog een andere traditie in ere: de traditionele ruitersport. Opnieuw bezocht Tom een school waar een directeur jonge Mongoolse kinderen onder zijn hoede neemt. In plaats van hen geheugenoefeningen voor te schotelen, leert de man zijn poulains hoe je als een echte Mongoolse ruiter paard moet rijden. De studenten leren hoe je het dier best in galop laat lopen en hoe je al rijdend met pijl en boog elk doelwit kan raken.