Animals with Cameras: hoe wetenschap en technologie documentairemakers helpen om prachtige beelden te schieten

Vanaf zaterdag 29 januari kan je op Eén kijken naar ‘Animals with Cameras’. Aan de hand van observatie via camera’s proberen wetenschappers het dierenrijk te bestuderen. Dankzij nieuwe kleine en lichte camera’s kan het reilen en zeilen van dieren nu nog nauwgezetter gevolgd worden. De producenten van de documentairereeks plaatsen camera’s op de dieren, waardoor de kijker aan de hand van nieuwe perspectieven wordt meegenomen in hun leefwereld.

Het is de BBC Natural History Unit die samen met een aantal wetenschappers uit de hele wereld werkte aan deze nieuwe documentaire. Samen ontwikkelden ze nieuwe technieken om ervoor te zorgen dat dieren geen hinder ondervinden van de camera’s die ze meedragen. Door die technieken neemt het dier de camera en dus ook de kijker mee naar plaatsen waar een normale filmploeg nooit kan komen. Voor elk dier waren strikte criteria over het gewicht en de grootte van de apparatuur. Elke camera moest ook snel verwijderd kunnen worden zonder het dier te irriteren. 

Naast het comfort voor de dieren waren er natuurlijk ook enkele eisen voor de filmploeg. De camera’s moesten lang genoeg kunnen filmen en een goede batterijduur hebben. Bovendien moest de apparatuur bestand zijn tegen extreme hitte of koude, en ook onder water moesten de camera’s kunnen filmen. De filmproducenten konden de camera’s ook van op afstand bedienen. Op die manier kon de opname aan de hand van afstandsbedieningen gestart worden. Tenslotte konden technici er ook van op afstand voor zorgen dat de camera van het dier werd losgekoppeld, al gebeurde dat best op een plaats waar de crew de camera gemakkelijk kon terugvinden.

Voor de opnames met koala’s moest men bijvoorbeeld speciale lenzen die vooral ’s nachts konden filmen, gebruiken. Van zodra de beelden opgenomen waren, werd de camera van het dier losgekoppeld. Ook het vastmaken van de apparatuur aan de dieren gebeurde erg secuur. Terwijl een dier in slaap werd gespoten, voerden de wetenschappers ook een gezondheidscontrole bij de dieren uit. 

De documentaire neemt ons ook mee naar de wereld van onderwaterschildpadden. Daarvoor vonden de technici een speciale lijm uit die stelselmatig zwakker werd. Na een bepaalde tijd werd de camera daardoor automatisch van het dier losgekoppeld, zonder dat de schildpad blijvende schade leed. Bij de jan-van-gent, een zeevogel, werd de camera ontworpen in de vorm van een kogel. Die dieren vliegen de oceaan soms aan snelheden tot wel honderd kilometer per uur in, waardoor de camera daartegen moest kunnen. Om zo weinig mogelijk druk te creëeren, was een camera in de vorm van een kogel de ideale oplossing. Ook bij haaien moest de apparatuur heel goed bestand zijn tegen de druk van het water. Voor die dieren werd een camera in de vorm van een vin ontwikkeld. Die werd aan de hand van een klemsysteem op de huid van de haai bevestigd met een verbindingsstuk met een galvanische laag. Die laag brokkelt onder zeewater langzaam af, waardoor de camera na een tijdje van het dier afbreekt en boven komt drijven.

Natuurlijk zorgde deze nieuwe manier van filmen voor bijzondere inzichten en opvallende nieuwe informatie. De wetenschappers waren naar eigen zeggen verrast over het verloop van dit project. Ze kwamen er bijvoorbeeld achter dat schildpadden, die eigenlijk heel vaak op zichzelf leven en weinig met andere dieren in contact komen, toch vaak in groep sociaal met anderen leven. Zo werd ook duidelijk dat een van de dieren probeerde eten te zoeken terwijl het werd tegengehouden door een visnet, een van de jammere gevolgen van zeevervuiling. 

Bij haaien werd ontdekt dat ze nog veel dieper zwemmen dan men aanvankelijk dacht. Bovendien wurmen ze zich vaak door smalle doorgangen in hun zoektocht en jacht naar eten en plankton. De camera op de ‘jan-van-gent’-vogel toonde dat andere dieren zoals dolfijnen en walvissen, hen helpen om eten te zoeken. Tenslotte werd dankzij de camera’s ook ontdekt dat koala’s ’s nachts veel actiever zijn dan gedacht. Ze spenderen veel tijd op de grond, terwijl men vermoedde dat ze vaker in bomen leven. Op de bodem vinden ze snel verschillende soorten eucalyptus waardoor ze om eten te zoeken hun veilige plek in de bomen moeten verlaten. 

Bekijk ‘Animals with Cameras’ vanaf zaterdag 29 januari om 18u10 op Eén of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Niet gezien? Geen zorgen, met TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil.