Van PES naar eFootball: een blik op de toekomst van esports?

Het recente nieuws dat Konami overschakelt van de jaarlijkse, betalende voetbalgame (PES) naar een free-to-playmodel (eFootball) was lang niet verrassend. De Japanse ontwikkelaar is de zoveelste in het rijtje die inspeelt op het steeds populairder wordende businessmodel van games as a service. Maar wat is de impact op de game-industrie? En heeft die evolutie een invloed op esports?

De transformatie van PES naar eFootball zat er al een tijdje aan te komen. Pro Evolution Soccer werd een jaar of 10 geleden beschouwd als de beste voetbalgame, maar sinds de inhaalbeweging van EA met FIFA hinkt Konami achterop. De Japanse ontwikkelaar wist dat er iets moest veranderen, en maakte daarom de drastische beslissing om op te houden met de jaarlijkse releases. Het resultaat is eFootball: een gratis, continu geupdate game die zowel op consoles als op smartphones gespeeld kan worden.

Konami is lang niet de eerste gameontwikkelaar die naar nieuwe verdienmodellen zoekt. Het wordt steeds moeilijker om winst te maken met AAA-games. Videospellen worden technisch steeds geavanceerder, en vereisen meer manuren dan ooit tevoren. Toch is de prijs van games niet gestegen, en stagneert het aantal consolebezitters. Voormalig Playstation-topman Shawn Layden vertelde in een interview met gamesindustry.biz dat het aantal consolebezitters al sinds de jaren ’90 rond de 250 miljoen schommelt. Microsoft, Nintendo en Sony slagen er maar niet in om een nieuw publiek te vinden. Volgens Layden is de traditionale release van €60 daarom ten dode opgeschreven.

Er wordt in de game-industrie dus duchtig geëxperimenteerd met alternatieve verdienmodellen. De meeste bedrijven kijken voor inspiratie naar mobiele games. Die sector is financieel de beste leerling van de klas. Jaar na jaar worden er recordwinsten geboekt en het publiek blijft maar groeien. In 2020 speelden maar liefst 2,6 miljard mensen een game op hun smartphone, en de jaarlijkse omzet van de sector groeide met 13,3%. De grote verantwoordelijke? Niet de apps met een éénmalige, vaste prijs, wel de free-to-play games met microtransactions.

Nintendo als voorbeeld

Nintendo moest dit aan den lijve ondervinden. In 2016 bracht de Japanse consolemaker zijn eerste game voor smartphones op de markt: Super Mario Run. De game werd ontwikkeld door het team achter de New Super Mario Bros.-games, geleid door de legendarische Mariobedenker Shigeru Miyamoto. Super Mario Run verscheen als een gratis game op de markt: de eerste paar levels waren speelbaar, de rest van de game zat verstopt achter een éénmalige prijs van €9,99. Ondanks de enorme downloadcijfers – meer dan 200 miljoen downloads op een jaar tijd – bleven de inkomsten “onder de verwachtingen”, aldus de toenmalige president van Nintendo, Tatsumi Kimishima.

De oplossing was snel gevonden. Enkele maanden na de release van Super Mario Run verscheen Fire Emblem Heroes op de App Store. Fire Emblem is een veel minder bekende franchise dan Mario, en dat was ook te merken aan het aantal gebruikers. Heroes behaalde slechts één tiende van de downloads van Super Mario Run, en toch deed het spel meteen beter op gebied van inkomsten. Heroes is namelijk een gacha game, gebaseerd op Japanse capsule-automaten. Die worden speciaal gemaakt om mensen zoveel mogelijk te doen uitgeven aan in-app purchases. Het succes van Heroes was dan ook het signaal voor Nintendo om over te stappen naar volledig gratis games met microtransactions. Hun volgende releases, waaronder Animal Crossing: Pocket Camp, Mario Kart Tour en Dr. Mario World, volgden allemaal dezelfde filosofie, met succes.

Ook consolegames schakelen meer en meer over naar free-to-play. Fortnite, een van de meest succesvolle spellen van deze eeuw, zou eerst aan een vaste prijs verkocht worden. Epic besloot om een gratis battle royalegedeelte aan de game toe te voegen, en dat bleek een gouden zet. Fortnite bracht de afgelopen jaren miljarden euro’s op, enkel door de verkoop van battle passes en skins. Dit wekte de interesse van ontwikkelaars met competitieve games: Fortnite was het bewijs dat gratis games enorm winstgevend kunnen zijn, zonder dat spelers kunnen betalen om een voordeel in het spel te verkrijgen.

Maar het enorme succes van Fortnite is niet enkel te danken aan het ontbreken van een prijskaartje. Ook crossplay support is een essentieel onderdeel van de hit van Epic. De Battle Royale is beschikbaar op zo goed als alle consoles, pc’s en smartphones. Gebaseerd op de limieten van de hardware, kunnen eigenaars van al die apparaten onderling tegen elkaar spelen. En hun voortgang wordt automatisch opgeslagen in de cloud. Als je dit vergelijkt met FIFA, een jaarlijkse release van €60 waar elk platform afgezonderd is, kan de keuze van Konami niet meer dan logisch genoemd worden.

En Konami is lang niet de enige grote ontwikkelaar die de afgelopen jaren het roer omgooide. Activision verraste de gamewereld met de release van Warzone, een gratis battle royale die samen met de jaarlijkse Call of Duty-releases evolueert. Blizzard zal de opvolger van Overwatch niet als een nieuw product uitbrengen, maar wel als een (al dan niet betaalde) update voor de originele game. Rocket League werd opgekocht door Epic, die het spel volledig gratis en crossplay maakte. Zelfs Valve koos met CS:GO en Dota 2 resoluut voor free-to-play en het games as a service-model.

Een onzekere toekomst

Maar wat voor gevolgen heeft deze evolutie op esports? Eerst en vooral wordt de toegangsdrempel gevoelig verlaagd. Door de game ook gratis op smartphones uit te brengen, spreekt de ontwikkelaar een volledig nieuw publiek aan. Vooral Azië, waar voetbal enorm populair is en bijna enkel mobiel gegamed wordt, kan op termijn een goudmijn worden. Het competitieve gedeelte van PES/eFootball kan zo een instroom aan nieuw talent krijgen. Meer spelers betekent ook meer toernooien, hogere prijzenpotten en meer interesse van potentiële adverteerders.

Het mogelijke nadeel is dat ontwikkelaars in de toekomst minder risico’s zullen nemen bij het maken van games. De winst die geboekt wordt met free-to-play games zou ervoor kunnen zorgen dat traditionele releases uitgefaseerd worden. Dat zou in de toekomst problemen kunnen opleveren. Als een ontwikkelaar een game niet succesvol genoeg acht, gebeurt het wel eens dat de stekker uit het project getrokken wordt. Vroeger was dat geen probleem, maar moderne games hebben vaak een internetverbinding nodig om te werken. Als de servers dus afgesloten worden, wordt het spel in principe onspeelbaar. In dat geval verliezen spelers alle tijd en geld die ze in de game gestoken hebben. Voor esportsatleten is dit nog een groter probleem: zij verliezen daarnaast ook hun broodwinning. En overschakelen naar een andere esport is niet altijd even vanzelfsprekend.

De groeiende populariteit van free-to-play games roept de vraag op of de ontwikkelaars die wel vasthouden aan traditionele releases, het risico lopen om hun positie in de markt te verliezen. De ommezwaai van Konami zal EA ongetwijfeld tot nadenken stemmen. Als één spel €60 kost en het andere gratis gedownload kan worden, is bij veel mensen de keuze snel gemaakt. Maar de vraag blijft of dat voor de esportswereld en de gamesector in zijn geheel een positieve zaak is.

Copyright afbeelding: Konami