Hoe Italië uit zijn as verrees en Europees kampioen werd

It’s coming… to Rome! De Engelsen zijn er niet in geslaagd om in het eigen Wembley een tweede Europese titel binnen te halen sinds die laatste triomf in 1968. De thuisploeg zette de Italianen wel snel op een achterstand, maar de ploeg van coach Roberto Mancini plooide niet en trok uiteindelijk aan het langste eind.

Al na twee minuten opende Luke Shaw de score na een knappe counter van de Engelsen: het snelste doelpunt ooit in een EK-finale. Italië beleefde zo een lastige eerste helft, maar wist na rust via Leonardo Bonucci gelijk te maken. Het waren strafschoppen die de nieuwe Europese kampioen moesten aanduiden: daarin toonde Italië zich het secuurst. Een eerste titel sinds het WK in 2006. Met veel dank aan de tactische ingrepen van Roberto Mancini.

Een geweldige wedergeboorte

De Italiaanse bondscoach wordt algemeen gezien als de grote bezieler van deze fenomenale comeback van de Squadra Azzurra. Mancini nam in 2018 het roer over bij de Italiaanse nationale ploeg, in de naweeën van een gemiste kwalificatie voor het WK in Rusland toen. De nederlaag in de barrages tegen Zweden waren een regelrechte vernedering voor de Italianen. Weinig trainers stonden te springen om een nationale ploeg in rouw over te nemen.

Drie jaar na dat trauma leidde Mancini Italië dus naar een tweede Europese titel in haar voetbalgeschiedenis. Bovendien blijft het niet enkel bij die trofee, Mancini gaf Italië ook een nieuwe identiteit, met spectaculair voetbal, vernieuwende ideeën en veel oog voor jeugd. Het ‘catenaccio’ behoort tot de oudheid.

Italië maakte met die nieuwe identiteit al indruk in de EK-kwalificaties, waarin het geen enkel punt liet liggen, en trok die lijn door op het eindtoernooi zelf. Al van bij de openingswedstrijd tegen Turkije maakte de Squadra indruk met de positieve mentaliteit en collectieve kracht. Zoals alle kampioenen was ook het lot de ploeg gunstig gezind: tweemaal werd een penaltyreeks winnend afgesloten.

Record in zicht

Ook al staat dit Italië te boek als een hecht blok zonder echte vedetten, toch staken er enkele spelers bovenuit. Doelman Gianluigi Donnarumma bijvoorbeeld, in elke wedstrijd een rots in de branding en terecht verkozen tot beste speler van het toernooi. Voor hem twee oudgedienden die nog eens hun beste benen vonden: Giorgio Chiellini (36 jaar) en Leonardo Bonucci (34 jaar). Het duo van Juventus gaf dit EK een masterclass in verdedigen.

De sleutel van het succes lag misschien wel op het Italiaanse middenveld, waar het trio Jorginho-Verratti-Barella zich de ziel uit het lijf werkte. Iets wat evenzeer gezegd kan worden van de onfortuinlijke Leonardo Spinazzola, de energieke linksachter die heel sterk speelde maar in de kwartfinale tegen België geblesseerd uitviel. Of wat gezegd van Lorenzo Insigne en Federico Chiesa, de flitsende aanvallers op de flank? Allemaal hadden ze hun aandeel in deze triomf.

Nog meer dan de individuele namen, spreken de cijfers boekdelen wanneer we die Italiaanse renaissance analyseren. De Squadra is al sinds 10 september 2018 ongeslagen, hetzij 34 wedstrijden op rij. Alle competities inbegrepen (EK-kwalificatie, Nations League, EK). De langste ongeslagen reeks in hun geschiedenis en goed op weg om het mondiale record van Spanje en Brazilië te verbeteren, zij bleven elk 35 opeenvolgende wedstrijden zonder nederlaag.

Bondscoach Roberto Mancini ziet de uitdaging alvast zitten, hij verlengde recent zijn contract tot 2026. Zijn vizier staat ongetwijfeld al op die volgende trofee: het WK 2022 in Qatar.