'The Handmaid's Tale': waarom de serie zo angstaanjagend is

The Handmaid's Tale' is een dystopische serie. Het is een bewerking van de gelijknamige roman van Margaret Atwood en vertelt het verhaal van het dagelijks leven in de totalitaire samenleving van Gilead, die zich in de Verenigde Staten gevestigd heeft na een religieuze staatsgreep. Vrouwen hebben hun rechten verloren en zijn het slachtoffer van seksueel geweld en fysiek misbruik, dit alles tegen een achtergrond van spionage en voortdurende angst. Wat je aangrijpt als je naar 'The Handmaid's Tale' kijkt, is dat het scenario niet zo ver van een potentiële realiteit afligt. De auteur van het boek waarop de serie is gebaseerd, heeft zelf verklaard dat het plot "niets bevat dat de mensheid niet reeds elders of in een andere tijd heeft gedaan". De serie behandelt onderwerpen als rechten van minderheden, trauma's en de ervaringen van politieke vluchtelingen op zo'n realistische manier dat het buitengewoon huiveringwekkend is. Veel flashbacks naar de stichting van Gilead laten ons zien hoe deze religieuze sekte is ontstaan, een scenario dat in het echte leven niet zo onmogelijk is.

Ook de bijzondere enscenering van de serie speelt een rol. Hoewel de belangrijke gebeurtenissen in de serie elkaar soms met een adembenemende snelheid opvolgen, wordt de traagheid van de montage of scènes in stand gehouden. Of het nu gaat om dialogen, reacties of gedachten van een personage: er wordt altijd ruimschoots de tijd genomen om ze zuurstof te geven. De close-ups van Junes gezicht of van de bedienden om haar heen versterken ook het gevoel van onrechtvaardigheid en frustratie. Al die elementen van de mise-en-scène dompelen ons onder in de angst die de protagonisten voelen.

De wereld van Gilead is koud en donker. Alles ziet er grijs, levenloos en kil uit. De enige zichtbare kleuren, zoals het rood van de mantels van de dienstmaagden of het blauw van de jurken van de vrouwen, zijn dof. De hele visuele omgeving is zo bewerkt dat Gilead allesbehalve een plaats is waar je wilt zijn. Rood, als enige herkenbare kleur, doet denken aan bloed, gevaar en dood. Het karakteriseert de dienstmaagden en onderdrukt hen nog meer. De enige echte helderheid van hun kostuum zijn de witte vleugels die ze op hun hoofd dragen, een soort opgelegde zuiverheid die het algemene visuele universum van de serie niet verbetert.

Een ander element dat bijdraagt tot de angstaanjagende sfeer van de serie is de hoeveelheid aan fysieke en seksuele mishandeling. Vanaf de eerste aflevering wordt June gedwongen zich te onderwerpen aan de voortplantingceremonie, die niet meer en niet minder is dan een verkrachting verpakt in een religieuze toespraak. De schok van een scène van seksueel geweld wordt vertienvoudigd door het ceremoniële aspect dat evenzeer intrigeert als verafschuwt. Later verhogen andere scènes zoals ophangingen, stenigingen en andere lijfstraffen de druk en de angst. Het bereikt zijn hoogtepunt in de eerste aflevering van seizoen 2, waarin de dienstmaagden worden gemarteld door hun ophanging te simuleren na een opstand.