CS:GO in Noord-Amerika: met uitsterven bedreigd?

Ondanks de Europese suprematie, liggen de roots van Counter-Strike in de Verenigde Staten. De eerste versie van het spel ontstond als een mod van het revolutionaire Half-Life, uit 1998. Die game werd ontwikkeld door Valve in hun thuisbasis van Kirkland, een buitenwijk van Seattle in de staat Washington.

De mod ontstond uit een samenwerking van de Vietnamees-Canadese Minh “Gooseman” Le en Amerikaan Jess Cliffe. Ook het eerste officiële toernooi werd gehouden op het Amerikaanse vasteland. De Cyberathlete Professional League Winter Championship vond plaats in Dallas, Texas, in 2001.

Toch zijn Noord-Amerikaanse teams nooit dominant geweest in CS:GO. Die eer gaat voornamelijk naar Scandinavische teams als Ninjas in Pyjamas, Fnatic en Astralis. De geschiedenis van NA is er eerder eentje met pieken en dalen. Noord-Amerikaanse teams werden altijd beschouwd als underdogs en hun tijd aan de top was van korte duur.

Pieken en dalen

Het team dat als eerste piekte, was iBUYPOWER. Het team verraste vriend en vijand met een overwinning in de finale van ESEA S15, tegen de toenmalige giganten van Titan. Enkele maanden later wonnen ze ook de ESEA S16 Global Invite Division. Maar tijdens de Majors vielen de resultaten tegen. Zowel in ESL One Cologne 2014 als in Dreamhack Winter 2014 raakten de Amerikanen niet verder dan de groepsfase. Niet veel later werden vier van de vijf teamleden geband voor match fixing, wat de opmars van de NA scene een halt toeriep.

Enkel Tyler “Skadoodle” Latham raakte ongeschonden uit het omkoopschandaal van iBUYPOWER. De AWPer verhuisde naar Cloud9, dat klaar leek om de Noord-Amerikaanse troon over te nemen. Ondanks enkele veelbelovende resultaten moest het team al snel een nieuwe tegenslag verwerken met het vertrek van IGL Sean Gares. Ook de carrièreswitch van publiekslieveling Michael “shroud” Grzesiek naar fulltime streamer kwam Cloud9 niet meteen te boven.

De komst van Jacky “Stewie2k” Yip en Timothy “Autimatic” Ta bracht orde in de chaos. Hun potentieel kwam eindelijk uit de verf tijdens de Boston Major in 2018. De Amerikanen presteerden aanvankelijk onder de verwachtingen en balanceerden op de rand van de uitschakeling in de groepsfase. Met drie opeenvolgende zeges wisten ze een plaats in de play-offs te bemachtigen. Daarin namen ze de maat van G2 Esports en SK Gaming. Cloud9 begon de finale tegen Europees superteam FaZe als underdog, maar mocht uiteindelijk de trofee in de lucht steken na een heroïsche overtime op Inferno.

NA had eindelijk haar eerste major te pakken, maar het sprookje van Cloud9 was van korte duur. De Boston Major was hun laatste noemenswaardige prestatie. De magie van de Amerikaanse line-up leek uitgewerkt en de organisatie verloor binnen enkele maanden Skadoodle, Stewie2k en Tarik “tarik” Celik.

De tweede piek was een feit: professionele CS:GO in Noord-Amerika lag opnieuw op sterven na dood. De scene verrees een derde keer in 2019, dankzij de oorspronkelijk Nederlandse organisatie Team Liquid. Na enkele experimenten met een jonge Oleksandr “s1mple” Kostyliev en de Braziliaan Epitácio “TACO” de Melo, bleek de inbreng van Stewie2k het ontbrekende stukje van de puzzel. Het derde gouden tijdperk leek aangebroken.

De Amerikaanse fans konden hun geluk niet op: het continent leek eindelijk een antwoord te hebben op de Europese hegemonie in Counter-Strike. Op enkele maanden tijd won Team Liquid IEM 14, Dreamhack Masters Dallas, ESL Pro League S9 en ESL One Cologne. De Amerikanen verzilverden zo als tweede team ooit de Intel Grand Slam, ter waarde van maar liefst één miljoen dollar. Net als Cloud9 bleek het verhaal van Team Liquid van korte duur. De spelers behaalden nooit meer het niveau van 2019, wat uiteindelijk zorgde voor het vertrek van Twistzz en Nitro.

Het succes van Noord-Amerika in CS:GO valt uiteindelijk samen te vatten in drie pieken. Een blijvende dynastie creëren bleek onmogelijk, ondanks de vele roster changes doorheen de jaren. Recente pogingen van Complexity, Evil Geniuses en Cloud9 om een nieuw Amerikaans all-star team uit te bouwen, faalden keer op keer. Daar zijn een aantal verklaringen voor te vinden.

Exodus

Een van de redenen is de tanende populariteit van CS:GO in de Verenigde Staten. Door de opkomst van spellen als Fortnite, League of Legends en Valve’s eigen DOTA 2 heeft Counter-Strike meer concurrentie dan ooit. En dat is belangrijk, want spelers die een professionele carrière in esports ambiëren, hebben slechts tijd voor één game. Door het steeds groeiende aantal concurrenten verliest CS:GO dus meer en meer talent.

De grootste uitdager van CS:GO is uiteraard Valorant. Sinds de release vorig jaar lokte de FPS van Riot Games heel wat pro’s. Opvallend is dat die bijna allemaal uit Noord-Amerika komen. Nicholas “nitr0” Cannella, Timothy “Autimatic” Ta, Ethan “Ethan” Arnold, Tyler “Skadoodle” Latham, Joshua “steel” Nissan, Braxton “brax” Pierce, Shahzeeb “ShahZaM” Khan en Hunter “SicK” Mims zijn slechts enkele voorbeelden van Amerikaans talent dat het afgelopen jaar de overstap naar Valorant maakte.

De verklaring is simpel: er valt veel meer geld te verdienen met Valorant dan met CS:GO. De cartoony look is veel aantrekkelijker voor sponsors en adverteerders dan de realistische, gewelddadige graphics van Counter-Strike. Daarbij komt dat Riot de touwtjes stevig in handen neemt op gebied van esports. De ontwikkelaar organiseert de belangrijkste toernooien zelf. Dat betekent meer zekerheid voor de organisaties, en dus ook voor de spelers.

De Amerikaanse exodus blijft niet beperkt tot individuele spelers. Ook heel wat Amerikaanse organisaties beëindigden de voorbije jaren hun samenwerking met spelers uit NA, ofwel door over te schakelen naar een Europees team, ofwel door de CS:GO-scene de rug toe te keren. Grote namen als 100 Thieves, Ghost Gaming, eUnited Gen.G en Chaos Esports Club zijn niet meer actief in de FPS van Valve. Het project van Cloud9 werd tijdelijk op non-actief gezet, Complexity en Evil Geniuses vulden hun kern aan met Europese spelers.

Het Covid-19 virus is een andere grote spelbreker in de Amerikaanse Counter-Strike scene. Alle evenementen schakelden over op een online-only format. Omdat de meeste teams van Europese afkomst zijn, verhuisden de beste teams als Team Liquid en Evil Geniuses naar Europa, om toch te kunnen deelnemen aan de belangrijkste toernooien. Uiteraard kunnen enkele de grootste teams zo’n investering financieren. De meeste teams hebben daar geen geld voor, en moeten zich tevredenstellen met kleinere competities van eigen bodem. Omdat de beste teams uit NA in Europa zitten, behalen die momenteel veel minder kijkers, wat de inkomsten van advertenties en sponsors doet dalen. Daardoor zakt het prijzengeld. De kleinere organisaties komen zo in een vicieuze cirkel terecht, waar de meesten niet meer uit kunnen ontsnappen.

De kans is dus reëel dat de CS:GO scene steeds meer gedomineerd zal worden door teams uit EU en CIS. Die evolutie is nu al aan de gang: 17 van de beste 20 teams in de huidige HLTV-ranking komen uit die twee regio’s. Team Liquid (#9) en Extra Salt (#19) zijn de enige teams met een Noord-Amerikaanse meerderheid. De Brazilianen zitten in hetzelfde schuitje: alle hoop is bij hen gericht op FURIA (#7). Ook de spelers van Renegades en EXTREMUM uit Oceanië, vroeger vaste waardes in de CS:GO-subtop, doen al lang niet meer mee voor de prijzen.

Brengt einde van pandemie beterschap?

Als Europeaan klinkt de groeiende Europese dominantie van CS:GO natuurlijk leuk in de oren. Maar op lange termijn kan dat wel eens nefaste gevolgen hebben. Net zoals traditionele sporten staat en valt een esport met kijkcijfers en sponsors. Het Amerikaanse continent is een gigantische afzetmarkt: als daar niet genoeg interesse is voor CS:GO, zullen geldschieters uitwijken naar de concurrentie, waardoor de scene in zijn geheel belangrijke inkomsten zal mislopen. Om te voorkomen dat CS:GO nog verder geregionaliseerd wordt, zijn er structurele veranderingen nodig.

Ten eerste moeten er -zodra de omstandigheden dat toelaten, uiteraard – opnieuw Amerikaanse LAN-toernooien georganiseerd worden. Deelname van publiekslievelingen als Team Liquid en Evil Geniuses is essentieel voor kijkcijfers, en dus ook inkomsten. Verder moet er gewerkt worden aan de instroom van nieuwe talenten. Zoals bij Valorant moeten er meer toernooien georganiseerd worden, die een vaste bron van inkomsten garanderen. Daarbij moet Valve het voortouw nemen.

Het is dus zeker niet te laat om van CS:GO opnieuw een globale esport te maken. De pandemie lijkt langzaam maar zeker aan zijn einde te komen, en LAN-toernooien zijn niet langer een verre droom. Maar Valve zal zelf moeten ingrijpen om van NA een competitieve regio te maken. Anders lijkt Counter-Strike voorbestemd tot een eeuwige tweestrijd tussen EU en CIS.

Copyright afbeelding: ESL Gaming