Alfred Nakache: de Franse zwemkampioen die de nazi’s overleefde

Op 18 november 1915 wordt in de Noord-Algerijnse stad Constantine de jonge Alfred Nakache geboren. Hij woonde dan wel aan de Middellandse zee, toch had de jonge Nakache het als kind niet zo voor dat natte water. Wanneer hij op een dag alsnog besloot om een duikje te nemen in het plaatselijke zwembad, ontdekte hij dat er niets was om schrik voor te hebben. Meer zelfs: Nakache vond de zwempartij leuk en leerde op korte tijd hoe hij moest zwemmen.

Nadat hij de smaak van het zwemmen te pakken kreeg, groeide Nakache al snel uit tot een lokale zwemlegende. Op amper zestienjarige leeftijd werd hij de Noord-Afrikaanse zwemkampioen en één van de pioniers in de vlinderslag. Op negentienjarige leeftijd maakte Nakache de oversteek richting Frankrijk. Hij wou zich meten op het toenmalige Franse zwemkampioenschap en werd daar tweede op de 100 meter vrije slag, net achter de Franse recordkampioen Jean Taris. Na deze knalprestatie wist Nakache het zeker: hij moest en zou verhuizen naar Frankrijk om zich volledig aan de zwemsport te kunnen wijden.

Ook de Olympische Spelen stonden op Nakaches to-dolijstje. Hij sloot zich aan bij de Franse nationale zwemploeg en deed in 1936 mee aan zijn eerste Olympische Spelen in Berlijn. Deze Spelen waren een wisselend succes: de Fransen haalden gezamenlijk het podium dan wel niet, toch eindigden ze voor de toenmalige ploeg van nazi-Duitsland en dat was ook al fijn.

De Auschwitz-zwemmer

In de jaren na de Spelen van 1936 scheerde de carrière van Nakache hoge toppen. De Joods Frans-Algerijnse zwemmer reeg de Franse titels en nationale records aan elkaar tot op het moment dat Wereldoorlog II uitbrak. Nakache verloor toen zijn Franse nationaliteit en sloeg met zijn vrouw en dochter op de vlucht naar het Franse Toulouse. Ver weg van het front werkte Nakache verder aan zijn sportcarrière. Hij brak in deze periode dan ook het wereldrecord op de 200 meter schoolslag.

De realiteit van de oorlog haalde de man echter in. In 1943 werden Nakache en zijn familie gearresteerd door agenten van de Gestapo en vervolgens gedeporteerd naar het beruchte concentratiekamp in Auschwitz. Daar werd de man gescheiden van zijn familie en ingeschakeld in het plaatselijke werkkamp.

Het duurde niet lang vooraleer Nakache werd herkend door enkele SS-officieren die hem vervolgens onderworpen aan verschillende vernederingen. Zo werd Nakache gedwongen om te zwemmen naar de bodem van een watertank om een ‘per ongeluk’ gevallen mes op te rapen met zijn mond. 

De ongelooflijke terugkeer

Alle hoop verloren, sloot Nakache zich in 1945 aan bij de dodenmars die richting een ander concentratiekamp ging, genaamd Buchenwald. Daar werd hij vervolgens bevrijd door de Amerikanen en kwam hij te weten dat zijn vrouw en dochter in Auschwitz waren omgekomen.

Bij zijn vrijlating woog de voormalige zwemkampioen slechts veertig kilo. Hij besloot niet bij de pakken te blijven neerzitten en sloeg terug aan het sporten. Minder dan één jaar later brak hij vervolgens het wereldrecord op de 3x100 meter estafette en won hij een Frans zwemkampioenschap. In 1948 nam hij deel aan de Olympische Spelen van Londen. Daar trad Nakache aan in zowel de zwemdiscipline als waterpolo maar won hij geen medailles.

Na een lang leven met diepe dalen en hoge toppen, stierf Nakache in 1983 aan een hartaanval tijdens zijn dagelijkse zwempartij van één kilometer in het zuiden van Frankrijk.

Andermaal… in sport is alles mogelijk!