Het geheim achter de steile opgang van K-Pop

Muziek | Ze zijn glimmende posterboys & -girls, steenrijk en Zuid-Koreaans: The Beatles van deze tijd laten hordes Aziatische fans in zwijm vallen met hun popdeuntjes, en winnen ook meer en meer terrein in de Westerse wereld. Maar wat is nu het geheim achter het nieuwe fenomeen van K-Pop, de rocksterren van generatie Z?

Door Pickx

Gepubliceerd op 08.10.20

2min

Ze worden aan de lopende band gefabriceerd in Zuid-Koreaanse talentenfabrieken: de nieuwe generatie popsterren, kunstmatig tot leven gewekt, gedrild en gepolijst door grote muziekstudio's, die hun melkkoeien volledig in hun macht hebben.

BTS en BLACKPINK, de twee vaandeldragers van de K-Pop, maken tegenwoordig furore in de Amerikaanse hitlijsten en zijn ook in onze contreien aan een opmars bezig. BLACKPINK werkte voor ‘Ice Cream’ samen met popster Selena Gomez – in een succesvolle poging om ingang te vinden bij het Westerse publiek – en krijgt een documentaire aan hen gewijd op Netflix met beeldmateriaal van de afgelopen vier jaar, sinds hun debuut in 2016. Het is de eerste keer dat Netflix focust op een Zuid-Koreaanse act.

De zeven ‘Bangtan Boys’ van BTS debuteerden begin september op nummer 1 in de Amerikaanse Hot 100 singles-hitlijst met hun single ‘Dynamite’ en bleven op kop staan tot ze van de troon gestoten werden door ‘WAP’ van Cardi B ft. Megan Thee Stallion. BTS is de derde groep die erin slaagt drie albums in een jaar aan de top van de Amerikaanse hitlijsten te krijgen, na The Beatles en The Monkees. In de Vlaamse Ultratop staat BTS tegenwoordig op de 19e plaats geparkeerd, nadat ‘Dynamite’ eind september nog op de elfde plaats prijkte. Om maar te zeggen: K-Pop is ook in de Westerse wereld doorgebroken.

Het megasucces maakt van K-Pop een van de lucratiefste en invloedrijkste exportproducten uit het land van Samsung. Het Zuid-Koreaanse ministerie van Cultuur, Sport en Toerisme berekende dat alleen al ‘Dynamite’ van BTS de nationale economie 1.700 miljard won (een fabelachtige 1,2 miljard euro) zou opleveren. Maar die medaille heeft een donkere keerzijde.

Duistere waarheid

K-pop is een parapluterm voor Zuid-Koreaanse oorwurmen, uitgevoerd door adonissen met een tot in de puntjes uitgewerkte choreografie en modieuze outfits, geruggesteund door een ultracommerciële marketingmachine. Typerend zijn de afgelikte videoclips met een epilepsie-opwekkend festival aan kleuren. De monsterhit ‘Gangnam Style’ uit 2012 legde de kiem voor het fenomeen.

Achter de schone schijn van K-Pop schuilt een duistere waarheid. De afgelikte idolen zijn producten van de hypercompetitieve en prestatiegerichte Zuid-Koreaanse maatschappij. De populaire K-popgroepen worden samengesteld door een handvol grote muziekstudio’s, die rekruteren uit een enorme poel van spartaans opgeleid talent. Jonge Zuid-Koreanen met showbizzambities kunnen zich aanmelden voor een doorgedreven zang- en vooral danstraining, om te worden klaargestoomd voor een vluchtige carrière als K-popidool – iets wat enkel weggelegd is voor de happy few, het gros breekt nooit door.

Tijdens hun opleiding worden ze soms jaren aan een stuk gedrild tot de perfecte popster – tot in het extreme. Zo is plastische chirurgie om bijvoorbeeld voor jongens aan het ideaal van de Kkonminam of flower boy te voldoen geen uitzondering. Elk facet van hun leven is in handen van de grote agentschappen, ten koste van hun persoonlijke vrijheid en privacy. Ze leven in slaapzalen, volgen een streng dieet, moeten constant presteren, mogen geen relaties hebben, geen smartphone, geen bezoek van hun ouders. Beslissingen worden voor hen gemaakt. Velen werken met slavencontracten, waardoor ze na hun debuut nog lang hun opleiding moeten terugbetalen.

Online universum

Het fanatieke ‘fandom’ en de community rond K-Pop is misschien wel de grootste katalysator van het succes. Vooral op het internet leeft de gemeenschap heel hard. Er wordt een heel online universum gecreëerd rond de idolen. De nauwe band met idolen is een wezenlijk onderdeel van het K-popuniversum. Anders dan westerse celebrity’s lijken de Koreaanse supersterren veel bereikbaarder en bescheidener in de ogen van hun bewonderaars. Ze delen hun leven in detail online, vooral via de streamingapp V Live, en lijken constant beschikbaar, als hun gelijken.

De obsessieve fans – ‘stans’ in het jargon – klitten samen in hechte gemeenschappen op sociale media. Zo heeft elke artiest of groep zijn eigen fanatieke achterban met een eigen taalgebruik, zoals de ARMY van BTS-stans of Monbebe, het fandom rond boyband Monsta X. Op media als Twitter en TikTok spreken fans uit alle uithoeken van de wereld af om views op video’s artificieel de hoogte in te jagen door massaal te klikken.