De opleving van de mockumentary

Films | Een mockumentary is, simpel gezegd, een nepdocumentaire. Met series zoals ‘The Office’, ‘Modern Family’ en ‘American Vandal’ is het format tegenwoordig enorm populair, maar ook pakweg ‘In de Gloria’ valt onder de term. Naar aanleiding van de uitzending van de invloedrijke sciencefictionfilm ‘District 9’ op VTM4 neemt Proximus Pickx het genre onder de loep.

Door Pickx

Deel dit nieuws

Van aliens naar comedy

Het is niet makkelijk om vast te pinnen wat de eerste mockumentary was. Satire bestaat al eeuwen en is nauw verwant met het genre. Een vroeg voorbeeld moet toch de radioversie van ‘War of the Worlds’ van Orson Welles zijn. Het hoorspel over een invasie van aliens is geschreven als een echte nieuwsuitzending en werd in 1938 ook zo uitgezonden op de radio. Talloze luisteraars die niet wisten dat het over een fictief hoorspel ging – hoewel dat in de intro duidelijk vermeld werd – sloegen in paniek. Er ontstond een massale vlucht uit de steden en luisteraars waren ervan overtuigd dat de lichtflitsen of de rook die ze buiten zagen van aliens afkomstig moesten zijn. ‘War of the Worlds’ was niet het eerste hoorspel in de vorm van een fictief nieuwsbericht, maar het werd wel op slag het meest beruchte.
 
Echt populair werd het genre wereldwijd nog niet. Met ‘A Hard Day’s Night’ en ‘This is Spinal Tap’ produceerde de muziekwereld een paar prominente voorbeelden en de mannen van Monty Python waagden zich in een paar sketches aan het genre. Pas in het begin van de jaren 2000 begon de echte opleving van de mockymentary. In het Verenigd Koninkrijk kwam het razend populaire ‘The Office’ uit de startblokken en ook de vaderlandse televisie was haar tijd vooruit. ‘In de Gloria’ was een parodie van sensatietelevisie en presenteerde zich als een reeks ‘Man Bijt Hond’-achtige reportages vol vreemde vogels. In de komische wereld hebben we intussen series als ‘Parks and Recreation’, ‘Arrested Development’, ‘Modern Family’ en ons eigen 'Het Geslacht De Pauw' zien passeren.

Terug naar aliens

Het genre dreigde best snel opgedroogd te raken. De onstabiele camera’s en minder dan perfecte geluidskwaliteit leenden zich perfect voor ongemakkelijke humor, maar daar mocht het niet bij blijven. Ook de talking heads, aparte interviews met personages, konden makkelijk inzicht bieden in wat iemand dacht, maar dat kan het de scenaristen dan ook weer te makkelijk maken. Enkele series doorstonden de tand des tijds en omzeilden die gevaren, terwijl andere eerder flauwe afkooksels van het genre bleken.
 
De mockumentary is een goed medium voor satire en komische situaties, maar voor regisseur Neill Blomkamp en producent Peter Jackson hoeft die humor niet per se. In 2009 brachten ze de sciencefictionprent ‘District 9’ uit, die geheel bestaat uit found footage, nieuwsbeelden en fictieve interviews. Daarmee brengen ze thema’s als xenofobie en segregatie in beeld in een alternatief 1982 waarin aliens geland zijn en de wereld overnemen, net als in het hoorspel van Welles. De film was geïnspireerd en leverde kritiek op de apartheid in Zuid-Afrika en was baanbrekend. Met vier Oscarnominaties op zak ging ‘District 9’ de geschiedenis in als een film die het mockumentarygenre naar een nieuw niveau tilde.
 
Eerst zien, dan geloven? Kijk dan vanavond om 20u40 naar ‘District 9’ op VTM 4.

Kijk wat je leuk vindt, waar en wanneer je wilt.

Ontdek Pickx Inloggen

Top

Top