Muziekfestivals die cultuurgeschiedenis schreven, deel 1: de sixties

Weinig festivals spreken zo tot de verbeelding als Woodstock, het meerdaagse muziekdelirium dat een monumentale invloed gehad heeft op de Amerikaanse popcultuur. Van 15 tot 18 augustus 1969 werd de weide van een melkveehouder het decor van een muziekfestival dat compleet uit zijn voegen barstte. Ruim 400.000 mensen zakten af naar de Woodstock Music & Art Fair, dubbel zoveel als verwacht. De organisatie was niet voorbereid op die volksmassa: de noodtoestand werd uitgeroepen over het festivalterrein en helikopters moesten extra proviand aanvoeren. Twee baby’s zagen het levenslicht op de festivalweide, vier vrouwen kregen een miskraam en één man stierf toen hij overreden werd door een tractor.

 

Het festival ging de geschiedenis in als de hoogmis voor hippies, en staat te boek als hét symbool van de hippiecultuur van de jaren 60 en 70. Het initiatief was een groot succes, ondanks de vele tegenslagen waarmee de organisatoren te kampen hadden. Zo zegden enkele headliners op het laatste moment af en moest regelmatig in zeven haasten een vervanger gevonden worden, werd het terrein door de regen in een modderpoel herschapen of zorgde de overrompeling voor logistieke kopzorgen. Maar de gemoedelijk sfeer die als een baldakijn over het terrein hing, gecreëerd door het hippiemantra ‘make love, not war’ en de levensstijl van ‘sex, drugs & rock ‘n’ roll’ die vele euforische bezoekers aanhingen, bedekte alle tegenslagen met de mantel der liefde.

Dat euforische gevoel van vrede en harmonie die de opeengepakte mensenmassa in roezige staat van geest wiegde – de vrachtladingen genotsmiddelen niet te na gelaten – terwijl iedereen naar een klein podium tuurde waar de grootste artiesten van die tijd hun beste werk opvoerden: unieke omstandigheden die Woodstock een sacrale plaats in de geschiedenis van de popcultuur bezorgden. 

 

The Woodstock Music Festival was het geesteskind van vier twintigers, waarvan de oudste slechts 27 was, die aasden op een rendabele investeringsopportuniteit: John Roberts, Joel Rosenman, Artie Kornfeld en Michael Lang. Die laatste had het jaar voordien al een geslaagd festival in Miami op poten gezet. Als eerste naam werd Creedence Clearwater Revival gestrikt: deze headliner moest het gloednieuwe festival gewicht en geloofwaardigheid meegeven, en fungeerde als promotool om andere geroemde artiesten aan te trekken.

 

Na wat vijven en zessen werd een overeenkomst gesloten met melkveehouder Max Yasgur, amper een maand voor de geplande startdatum. De organisatoren mochten zijn land, in de White Lake-regio te Bethel, New York, gebruiken om één luttel podium neer te planten. De weide bestond uit een natuurlijke halfronde glooiing, waardoor het effect van een amfitheater gecreëerd werd: ideaal voor de akoestiek.

Toen bezoekers enkele dagen voor de start van het festival begonnen toe te stromen, waren de hekkens, poorten en ticketstands nog in volle opbouw. Omdat concertgangers zomaar het terrein opliepen en er geen tijd was om met een efficiënt betalingssysteem op de proppen te komen, besloten Lang en zijn partners om het evenement vrij toegankelijk te maken.

 

Het nieuws van het gratis festival met de straffe line-up verspreidde zich als een lopend vuurtje en creëerde een aanzuigeffect. Het doorgaans ingeslapen gehucht werd overspoeld door naar schatting 1 miljoen bezoekers. Autosnelwegen en lokale baantjes richting het terrein slibden dicht, waardoor veel concertgangers hun wagen achterlieten en de resterende afstand te voet aflegden.
 

Op de affiche van Woodstock prijkten 32 muzikanten en bands, een combinatie van lokale en wereldberoemde namen. De blikvangers: Ravi Shanker, Santana, The Grateful Dead, Creedence Clearwater Revival, Janis Joplin, The Who, Jefferson Airplane, The Band, Crosby Stills Nash and Young, Jimi Hendrix, … Hendrix was de laatste act op Woodstock. Een ware zondvloed verhinderde hem eerst om het podium te beklimmen, totdat de hemel maandag in de vroege ochtenduren opklaarde. Toen was het publiek al uitgedund tot 25.000 dappere zielen. Na zijn optreden viel het doek over het meest legendarische muziekfestival ooit. In 2017 werd de festivalgrond tot historisch erfgoed verklaard. Een jubileumeditie die gepland was in 2019 werd afgelast wegens organisatorische beslommeringen.

De organisatoren hadden 3,1 miljoen dollar geïnvesteerd in het evenement. Met een opbrengst van slechts 1,8 miljoen dollar werden ze opgezadeld met een financiële kater, maar door de winsten uit merchandise en filmrechten hielden ze in de decennia nadien toch nog een aardige duit over aan hun avontuur.