Wanneer documentaires politiek worden

Films | Wil je iets bijleren maar heb je geen zin om in de boeken te duiken? Dan vind je hier een lijst met een paar slimme en boeiende politieke documentaires. Van Oekraïne over Cuba tot de Verenigde Staten: maak kennis met de politieke regimes.

Door MF

Deel dit nieuws

Bowling for Columbine

Michael Moore, de koning van de controverse. En een knappe detective die kan onthullen wat niemand ooit eerder had gezien. De regisseur is niet bang dat mensen de deur zullen dichtknallen of hem zullen beledigen. Het enige wat voor hem telt? De waarheid achterhalen. In 'Bowling for Columbine' neemt Michael Moore de wapenindustrie en het tweede amendement van de Amerikaanse grondwet onder vuur. Deze documentaire van 2002 is geïnspireerd op de trieste gebeurtenissen van de schietpartij die in 1999 plaatsvond in de high school van Columbine, Colorado. Met deze film probeert de regisseur te achterhalen waarom er zoveel wapenmoorden zijn in de Verenigde Staten. 'Bowling for Columbine' won een prijs op het Festival van Cannes, een Oscar voor beste documentaire en een César voor beste buitenlandse film.

Fahrenheit 9/11

Ook deze keer een docu van Michael Moore. Nu gaat de regisseur Bush Junior, de toenmalige president van de Verenigde Staten, achterna. Wat deed die bij de aanval op de twee torens van het World Trade Center? En hoe heeft hij deze crisis aangepakt? Wat is de link tussen de familie Bush en de familie Bin Laden? Werden de Amerikaanse verkiezingen van 2000 vervalst? Tal van vragen waarop Michael Moore een antwoord probeert te geven. Met op de achtergrond Iraakse olie. Deze documentaire is politiek in die zin dat hij de herverkiezing van George W. Bush als president van de VS in 2004 probeert te voorkomen. De regisseur heeft zijn slag niet thuisgehaald, maar hij won datzelfde jaar wel een Gouden Palm in Cannes.

Le fond de l'air est rouge

Zoals zijn naam al laat vermoeden, focust de documentaire 'Le fond de l'air est rouge' op de opkomst van linkse bewegingen in de jaren 60 en 70. Deze film van Chris Marker staat stil bij het nieuwe links in Frankrijk en de opkomst van socialistische bewegingen in Latijns-Amerika. Met deze documentaire uit 1977 (en impliciet ook met de titel) probeert de regisseur aan te tonen dat de opkomst van links wel in de lucht hangt, maar nooit echt kan landen. De film gebruikt archiefbeelden en bestaat uit twee (lange) delen over de volgende onderwerpen: Vietnam, de dood van Che, Mei 68, de Praagse lente, het Gemeenschappelijk Programma en Chili. Bij de release duurde 'Le fond de l'air est rouge' 4 uur. In 1988 werd de film bewerkt en de duur herleid tot 3 uur.

Comandante

In 2002 kreeg Oliver Stone de toestemming Fidel Castro te interviewen. Niet evident in die tijd, en al helemaal niet voor een Amerikaan! Drie uur lang praatte de regisseur met de Cubaanse leider. Het interview gaat over verschillende onderwerpen en staat uiteraard ook stil bij politieke thema's. Het zal je niet verrassen dat de documentaire verboden werd in de Verenigde Staten omdat de politieke onderwerpen heel wat polemiek deden ontstaan. 'Comandante', geproduceerd door HBO, zou op de gelijknamige zender te zien zijn, maar moest worden geannuleerd omwille van politieke druk. In Europa was er geen censuur en dus kan je de film bij ons op dvd zien.

The Edge of Democracy

Vanuit Cuba reizen we met 'The Edge of Democracy' zuidwaarts. Deze documentaire van Petra Costa focust op verschillende jaren van politieke schandalen in Brazilië. Van het eerste mandaat van president Lula tot de afzetting van Dilma Rousseff in 2016. De regisseur staat ook stil bij de sociopolitieke gevolgen van deze presidentschappen, die diepe wonden in het land hebben geslagen. En maakt de balans op van de laatste 30 jaar politiek in Brazilië. De jonge vrouw vertrekt daarbij vanuit haar eigen bevindingen: als jongvolwassene van 19 wanneer Lula werd verkozen of van het eerste sprankeltje hoop op democratie tot de ontgoocheling, de woede en de verscheurdheid van een land dat te maken krijgt met corruptieschandalen. Deze documentaire is op Netflix te bekijken.

An Inconvenient Truth

'An Inconvenient Truth' (2006) sloeg alle records bij zijn release. En zelfs meer, want hij werd meerdere malen bekroond en won in 2007 ook de Oscar voor beste documentaire. Deze film, die werd geregisseerd door Davis Guggenheim, is gebaseerd op een presentatie die Al Gore gaf tijdens een bewustmakingscampagne over de klimaatopwarming. De vroegere presidentskandidaat vond het zijn plicht te strijden voor het klimaat en werkte samen met het IPCC. In die tijd kwam de klimaatverandering bijna niet aan bod in de media. En het IPCC nog minder. Niemand trok de straat op om te eisen dat de beleidsmakers in actie zouden schieten. Met andere woorden: er was wel al een climate emergency, maar niemand praatte erover.
Deze documentaire toont aan dat iedereen het er overal over eens is: de klimaatopwarming van de aarde is een feit en we moeten er dringend iets aan doen. Dertien jaar geleden was het nog niet te laat. De film werd zeer goed onthaald door de critici en het grote publiek maar niet door klimaatontkenners. En dus kwam er een vervolg. En vandaag vervoegt Greta de rangen van het IPCC en Al Gore. Maar de klimaatontkenners, die zijn er ook nog altijd ...

Winter on Fire

Het was de headline in het nieuws tijdens de winter van 2014: de bevolking van Kiev stond op tegen president Viktor Ianoukovytch. Regisseur Evgeny Afineevsky besliste deze volksrevolutie te volgen en er een documentaire over te maken. Een jaar later was die klaar. Tussen 21 november 2013 en 22 februari 2014 was het Onafhankelijkheidsplein het podium waar het volk oog in oog kwam te staan met de repressies van de politie. Een ongelijke strijd van blote handen tegen echte wapens. Deze revolte eindigde pas na de "moedige" vlucht van president Ianoukovytch. Dat kwam goed uit, want dat was net wat het volk wou. 'Winter on Fire: Ukraine's Fight for Freedom' werd te midden van de opstand gefilmd, tussen de barricades. Een bloedbad vol wanhoop, vermoeidheid, angst, hoop en ten slotte de vreugde van 22 februari. Een aangrijpende documentaire, te bekijken op Netflix. 

Emmanuel Macron, les coulisses d'une victoire

Regisseur Yann L'Hénoret volgde Emmanuel Macron tijdens de Franse presidentscampagne. 200 dagen lang beleefde hij de Franse verkiezingen als een insider, in het kamp Macron. Het resultaat? De dag na de overwinning van Macron was de documentaire te zien op TF1. Je zou denken dat 'Emmanuel Macron: les coulisses d'une victoire' positie inneemt voor Macron, maar de Franse president ging ermee akkoord dat er zou worden gefilmd en dat hij de montage niet te zien zou krijgen. De regisseur volgt de kandidaat tijdens zijn meetings, behalve wanneer die achter gesloten deuren plaatsvinden. Hij is erbij op de sleutelmomenten van de campagne. Een beetje zoals 'The War Room', de documentaire die Bill Clinton volgde tijdens de Amerikaanse presidentscampagne van 1992. 'Emmanuel Macron, les coulisses d'une victoire' is op dvd beschikbaar.

Chile, Obstinate Memory

'Chile, Obstinate Memory' is meer dan een politieke documentaire. Het is een persoonlijke film uit 1997 over de ervaringen die iedereen heeft gekend tijdens de dictatuur van Pinochet. Eind jaren 60 ging regisseur Patricio Guzmán in Europa wonen. Na enkele jaren keerde hij terug naar zijn geboorteland. Daar kreeg hij het idee om een documentaire te maken. Een film op het ritme van zijn eigen bedenkingen over identiteit en het collectieve geheugen. Wat wordt vergeten over een dictatuur na een aantal generaties? En wat wordt opzettelijk vergeten om 'het verleden te begraven'? Deze documentaire is te bekijken op YouTube.

An Insignificant Man

Met 'An Insignificant Man', een sociopolitieke documentaire uit Indië, trekken we naar een ander continent. Deze film van Khushboo Ranka en Vinay Shukla, uitgekomen in 2017, focust op de betogingen tegen corruptie in Indië en op de komst van de nieuwe politieke partij Aam Aadmi, opgericht door een handvol betogers. 'An Insignificant Man' buigt zich ook over de leider van deze nieuwe partij, Arvind Kajriwal. De populaire partij besliste zich kandidaat te stellen bij de verkiezingen van 2013 en dit is het verhaal van 'An Insignificant Man'. Een documentaire die niet door iedereen in Indië goed werd onthaald en maar in enkele bioscopen in het land mocht worden getoond. Te bekijken op Vice en YouTube.

Kijk wat je leuk vindt, waar en wanneer je wilt.

Ontdek Pickx Inloggen

Top

Top