De indrukwekkende carrière van Rutger Hauer

De filmcarrière van Rutger Hauer begon toen hij in 1969 als jonge snaak de rol kreeg van ridder Floris van Rosemondt in de televisieserie Floris van Paul Verhoeven. Die reeks over de lotgevallen van een ridder en een fakir kwam er nadat de directeur van de omroep NTR het succes van series als Ivanhoe en het Vlaamse Johan en de Alverman had opgepikt, en iets soortgelijks wilde doen. De serie en de acteerprestaties van Hauer als ridder vielen zo in de smaak dat de regisseur hem ook vroeg voor zijn volgende klus: Turks Fruit, de verfilming van het gelijknamige boek van Jan Wolkers. Het liefdesverhaal werd een kassucces en de acteur en zijn tegenspeelster, Monique Van de Ven, werden van de ene dag op de andere waanzinnig populair boven de Moerdijk.

Na de release van het drama Soldaat Van Oranje, dat zich afspeelde ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, kreeg Hollywood de Nederlandse acteur in het vizier. Hauer was tamelijk groot, had blond haar, blauwe ogen en een kenmerkende gelaatsuitdrukking. Regisseurs zagen daar vaak een buitenkans in om hem te casten als psychopatische moordenaar of terrorist, maar ook als Duitser. ‘Bad guys, daar ben ik heel goed in, daar draai ik mijn hand niet voor om. Als slechterik heb je alle vrijheid om te doen wat je wilt. Ik ben niet bang de duistere kanten in mijzelf te zoeken, in tegenstelling tot veel Amerikaanse acteurs’, zo citeert de Nederlandse krant Het Parool hem.

In 1981 scoorde hij een dijk van een Hollywoodrol in Nighthawks, als tegenspeler van Sylvester Stallone. In die lekker ouderwetse politiethriller kroop hij in de huid van terrorist Wulfgar, die de ordemacht steevast te slim af weet te zijn. Vijf jaar later speelde hij in The Hitcher met veel overgave een psychopatische lifter, die dood en verderf zaaide in de woestijn. In de States noemde men ‘m ook wel de ‘Nederlandse Paul Newman’, vanwege zijn uiterlijk. Anno 1982 scoorde hij een rol als Roy Batty in Blade Runner, de verfilming van het boek Do androids dream of electric sheep? van Philip K. Dick, een film die aanvankelijk flopte in Amerika, maar later de cultstatus zou verwerven.

In 1988 kreeg Rutger Hauer als eerste Nederlandse acteur ooit een Golden Globe voor zijn rol in Escape from Sobibor. Hij speelde in dat drama over de ontsnapping uit een concentratiekamp de rol van Alexander Petsjerski, de Russisch-Joodse leider van de opstand die er uitbrak.

In de jaren ’80 was de minzame Nederlander vaak te zien in B-films. Hij vertolkte rollen als vampier, terrorist en nietsontziende psychopaat. Na de eeuwwisseling belandde hij weer op de A-lijst, met rollen in Confessions of a dangerous mind, Sin City en Batman Begins. In 2011 kreeg hij heel wat lof voor zijn hoofdrol in De Heineken Ontvoering. De laatste jaren was hij nog te zien als Naill Brigant in True Blood en als Ravn in de BBC-serie The Last Kingdom.
 
Rutger Hauer overleed op zijn 75ste na een ziekte. Hij leidde een leven weg van de schijnwerpers in het Friese dorpje Beetsterzwaag. De man zette zich in voor een hele resem aan goede doelen zoals het Aidsfonds en het Rode Kruis. Verder was hij erelid van Sea Sheperd, een organisatie die zich inzet voor de bescherming van het leven in zee, en was hij het boegbeeld van zijn eigen Rutger Hauer Starfish Association, een vereniging die strijd voerde om kinderen en zwangere vrouwen met hiv en/of aids te helpen.