Eddy Merckx en de Ronde van Frankrijk 1969

Sport | Dit jaar is het precies 50 jaar geleden dat Eddy Merckx zijn eerste van vijf eindzeges pakte in de Ronde Van Frankrijk. België had 30 jaar moeten wachten op een nieuwe Tourwinnaar, na Sylvère Maes die de Tour van 1939 had gewonnen. Om de 50e verjaardag van de eerste Tourzege van De Kannibaal te vieren, start de Ronde van Frankrijk in 2019 in Brussel. Wij blikken terug op een bewogen 1969 van Eddy Merckx.

Door Pickx

Deel dit nieuws

Zijn eerste stappen bij de profs

In 1965, een jaar nadat hij wereldkampioen was geworden bij de liefhebbers, was Eddy Merckx aan zijn profcarrière begonnen. In 1966 pakte hij al zijn eerste (van zeven) overwinningen in Milaan-San Remo en in 1967 werd hij voor het eerst wereldkampioen. Zijn capaciteiten als ronderenner ontdekten we in 1968, toen hij als eerste Belg ooit de Ronde van Italië won. In dat jaar won hij ook voor het eerst Parijs-Roubaix.

Het seizoen 1969

In 1969 was Eddy 24 jaar en al een gevestigde waarde in het profpeloton. In het begin van het seizoen wint hij de Franse rittenkoers Parijs-Nice waar alle grote namen, zoals Jacques Anquetil, Jan Janssen, Felice Gimondi, Lucien Aimar en Roger Pingeon (vijf Tourwinnaars) aanwezig zijn. In de slottijdrit haalt hij zelfs Anquetil, bijgenaamd ‘Monsieur Chrono’, in. Daarna volgt ook winst in Milaan-San Remo (zijn derde al), de Ronde van Vlaanderen en Luik-Bastenaken-Luik. Vol vertrouwen trekt hij naar de Ronde van Italië, maar daar loopt hij zijn grootste teleurstelling uit zijn carrière op.

Op 2 juni 1969 krijgt hij het bericht dat hij op doping is betrapt tijdens de rit de dag voordien: Merckx, op dat moment drager van de roze trui, wordt uit de Giro gezet. Hij wordt voor een maand geschorst, tot 1 juli, en mist zo ook de Ronde van Frankrijk, want die start al op 28 juni. De schorsing wordt echter ingekort, zodat hij toch aan de start van de Tour kan staan. Merckx houdt zijn onschuld staande: eerder was hij al acht keer in die Giro gecontroleerd en nooit positief bevonden. Zijn uitsluiting in de Giro zorgt er wel voor dat hij met grote revanchegevoelens aan de start van de Ronde van Frankrijk verschijnt.

De Ronde van Frankrijk 1969

Proloog in Roubaix
 
Verrassing in de proloog in Roubaix: Faema, de ploeg van Merckx, is als eerste uit de loting gekomen. Lomme Driessens, de sportdirecteur van Faema, laat Merckx als eerste renner vertrekken omdat hij vreesde dat er te veel Belgen langs het parcours zouden staan als hij bij de laatsten zou vertrekken. Hij verliest de proloog met 7 seconden achterstand op de Duitser Rudi Altig. Hij zal in de eerste rit België dus niet kunnen binnenrijden in de gele leiderstrui.
 
Eerste rit: Roubaix-Sint-Pieters-Woluwe, ploegentijdrit

Na de eerste rit verovert Merckx wel de gele trui. In de voormiddag wint Marino Basso de massaspurt in Sint-Pieters-Woluwe, de plaats waar Merckx is opgegroeid. In de namiddag is er een ploegentijdrit gepland, gewonnen door Faema.
 
Tweede rit: Sint-Pieters-Woluwe – Maastricht
 
In de tweede rit raakt Eddy Merckx zijn gele trui al meteen kwijt. In Maastricht wint Julien Stevens, een helper in de Faema-ploeg van Merckx, de spurt van een kopgroep van vier. Stevens zal daarna drie dagen in het geel rijden. Merckx gunt zijn helper enkele dagen in de spotlights. Stevens verliest zijn gele trui in de eerste Vogezenrit tussen Nancy en Mulhouse. Désiré Letort, een Fransman uit de Peugeot-ploeg, neemt de koppositie in de stand over.

6e rit: Mulhouse – Ballon d’Alsace
 
Eddy Merckx pakt uit in de tweede bergrit in de Vogezen. Alleen Rudi Altig kan de schade beperken tot iets minder dan 2 minuten, maar grote namen als Gimondi, Pingeon en Janssen krijgen 4’21” aan de broek. De toon is meteen gezet voor deze Tour: Merckx zal zich niet inhouden om zijn tegenstanders op zoveel mogelijk achterstand te zetten.



8e rit: tijdrit in Divonne-Les-Bains
 
In Divonne-les-Bains neemt Merckx revanche voor de verloren proloog: de Belg wint nu voor Rudi Altig die 2 seconden meer doet over de 8,8 kilometer. Zijn voorsprong op zijn eerste achtervolgers in het klassement loopt al op tot meer dan 5 minuten.
 
9e rit: Thonon-les-Bains - Chamonix
 
De rit naar Chamonix is de eerste Alpenrit. Alleen Roger Pingeon, de winnaar van de Tour in 1967, kan Merckx volgen op een eerste col en op de tweede springt de Fransman weg. Merckx haalt hem in de afdaling nog bij, maar moet hem in de sprint voorlaten.

10e rit: Chamonix – Briançon
 
De tiende rit is de koninginnenrit in de Alpen. Tussen de sneeuw rijden de renners over cols als de Madeleine en de Galibier. Merckx smoort elke ontsnappingspoging in de kiem, behalve wanneer Herman Vanspringel wegrijdt in de afdaling van de Galibier: hij wint de etappe. Twee minuten later wint Merckx de prestigesprint van Wagtmans, Gimondi, Pingeon en Poulidor.
 
11e rit: Briançon – Digne
 
In de laatste Alpenrit raken Eddy Merckx en Felice Gimondi in de laatste kilometers alleen weg. Gimondi vraagt of hij de rit mag winnen. Merckx belooft hem de zege, maar in de sprint raakt de Italiaan niet meer voorbij de Belg. Eddy beseft dat hij zijn woord heeft gebroken, maar maakt het goed: de volgende dag in de rit naar Aubagne maken Merckx, zijn ploegmaat Van Schil, de Spanjaard Gandarias en Gimondi zich op voor een sprint op een assepiste. Deze keer wint Gimondi… Of mag hij winnen van de Kannibaal?
 
17e rit: Luchon – Mourenx
 
De zeventiende rit naar Mourenx is de koninginnenrit in de Pyreneeën, met beklimmingen van de Peyresourde, de Aspin, de Tourmalet, de Soulor en de Aubisque. Merckx tekent er voor een van zijn strafste prestaties uit zijn carrière, eentje die zelden geëvenaard is in de geschiedenis van de Ronde van Frankrijk. Eddy rijdt er iedereen af en begint na de Tourmalet aan een solo op ruim 140 kilometer van de finish. Hij pakt meteen meerdere minuten voorsprong en houdt die tot aan de eindstreep. De nummer twee, de Italiaan Michele Dancelli, eindigt op 7’56”!

22e rit: Créteil - Parijs

Op de slotdag wint Jos Spruyt, een ploegmaat van Merckx, de korte voormiddagetappe en in de namiddag is er nog een afsluitende tijdrit gepland, met aankomst op de wielerbaan van Vincennes. Merckx wint er zijn zesde etappe in deze Tour. Hij wint niet alleen de gele trui, hij mag ook naar huis met de groene trui als winnaar van het puntenklassement. Ook in het bergklassement is hij de beste. De witte trui als winnaar van de combiné van alle klassementen samen is uiteraard ook voor de Kannibaal. Merckx krijgt ook de prijs van de strijdlust en zijn ploeg Faema wint het ploegenklassement.
 
De tijdsverschillen zijn enorm. De nummer twee, Roger Pingeon, eindigt op 17’54”, de nummer drie, Raymond Poulidor, op 22’13. De nummer tien, Jan Janssen, de winnaar van de Tour van 1968, heeft een achterstand van meer dan 52 minuten op de winnaar.
 
Dit is de volledige top 10:
 
  1. Eddy Merckx
  2. Roger Pingeon (Fra)    op        17’54”
  3. Raymond Poulidor (Fra)         22’13”
  4. Felice Gimondi (Ita)                29’24”
  5. Andres Gandarias (Spa)          33’04”
  6. Rini Wagtmans (Ned)             33’57”
  7. Franco Vianelli (Ita)                42’49”
  8. Joaquim Agostinho (Por)        51’24”
  9. Désiré Letort (Fra)                  51’41”
  10. Jan Janssen (Ned)                   52’56”




Na de Tour 1969

Eddy Merckx wordt uitbundig gevierd voor zijn overwinning in de Ronde van Frankrijk. Hij verzilvert zijn zege in de criteriums. Eén ervan wordt afgewerkt op de piste van Blois. Die 9e september zal echter een van de zwartste dagen uit zijn carrière zijn, eentje met gevolgen die hem zullen blijven achtervolgen.
 
De piste van Blois is een kleine piste in open lucht. Zes renners nemen het tegen elkaar op: de Fransen Jacques Anquetil, Raymond Riotte, André Desvages en Jean Graczyk, de Tsjech Jiri Daler en Eddy Merckx, met zijn vaste gangmaker in Frankrijk, Fernand Wambst. De gangmaker van Daler komt ten val en Wambst en Merckx kunnen de derny niet meer ontwijken. Wambst overlijdt ter plekke aan een schedelbreuk, Merckx heeft een snijwonde in zijn hoofd, een hersenschudding en schaafwonden. Later zou ook blijken dat zijn bekken door de val is verplaatst. Merckx verklaarde achteraf dat hij na de val in Blois nooit meer zo soepel zou rijden. “De Eddy Merckx van ’69 is er na Blois nooit meer geweest. De Merckx van ’70 was niet meer de Merckx van ’69. Het was gedaan met de echte Merckx”, zo vertelt de Kannibaal zelf in het boek ‘Het jaar van Eddy Merckx’ van Johny Vansevenant.

Zijn belangrijkste ploegmaats in de Ronde van Frankrijk 1969: Roger Swerts

Roger Swerts was de belangrijkste helper van Merckx en zat in zijn ploeg van 1968 tot 1973, eerst bij Faema en daarna bij Molteni. In 1974 en 1975 werd hij kopman bij IJsboerke, maar hij keerde in 1976 terug naar de ploeg van Merckx. In 1969 wint hij het Kampioenschap van Zürich, in 1974 wordt hij Belgisch kampioen.

Martin Van den Bossche

Martin Van Den Bossche was de grootste helper van Merckx in de bergen. Zijn capaciteiten als ronderenner bewees hij vooral in 1970, toen hij derde werd in de Giro en vierde in de Tour. In de Pyreneeënrit naar Mourenx in de Tour 1969 zet hij samen met Merckx een grootse aanval op. Op de top van de Tourmalet gunt Merckx het zijn ploegmaat echter niet om als eerste boven te komen: de avond tevoren heeft Van den Bossche bekendgemaakt dat hij de Faema-ploeg verlaat en het volgende seizoen voor Molteni zal rijden.

Guido Reybrouck

In de Faema-ploeg was Guido Reybrouck de spurter. Binnen de ploeg was hij ook de vertrouwenspersoon van Eddy die vaak de sprint aantrok voor zijn vriend. Reybrouck won in zijn carrière onder meer Parijs-Tours (1964, 1966 en 1968), het Kampioenschap van Zürich (1964), Kuurne-Brussel-Kuurne (1965), de Amstel Gold Race (1969) en 6 etappes in de Tour, 3 in de Giro en 4 in de Vuelta. In de Ronde van Frankrijk van 1969 wint hij de 13e etappe. Het volgende seizoen zou hij wel overstappen naar een andere ploeg waar hij het dubbele kan verdienen van wat Faema hem betaalde.

Lomme Driessens, de ploegleider

In de Ronde van Frankrijk 1969 kan Eddy Merckx beschikken over de Belgen Frans Mintjens, Guido Reybrouck, Jos Spruyt, Julien Stevens, Roger Swerts, Georges Vandenberghe, Martin Van den Bossche en Victor Van Schil en de Italiaan Pietro Scandelli. De ploegleider is de legendarische Lomme Driessens. In zijn carrière zou Driessens renners begeleiden als Rik Van Looy, Eddy Merckx, de gebroeders De Vlaeminck en Freddy Maertens. Hij werd een van de succesrijkste ploegleiders uit de geschiedenis: onder zijn hoede pakten zijn renners onder meer zeven keer de eindwinst in de Ronde van Frankrijk en zeven keer het wereldkampioenschap.

De Tour van 1969: de eerste van vijf Tourzeges

Na de Tour 1969 zou Eddy Merckx ook nog de Ronde van Frankrijk winnen in 1970, 1971, 1972 en 1974. Met zijn vijf Tourzeges evenaart hij het record van Jacques Anquetil die de Ronde van zijn land won in 1957, 1961, 1962, 1963, 1964. Na hem zouden Bernard Hinault (1978, 1979, 1981, 1982, 1985) en Miguel Indurain (1991, 1992, 1993, 1994, 1995) ook nog vijf keer de Tour winnen. Lance Armstrong eindigde zeven keer als geletruidrager in Parijs (van 1999 tot 2005), maar de Amerikaan moest die zeges inleveren nadat hij werd betrapt op doping. Na zijn vier Tourzeges in 2013, 2015, 2016 en 2017 droomde Chris Froome ervan om dit jaar een gooi te doen naar een vijfde zege. Hij ontbreekt echter in de editie 2019 van de Ronde van Frankrijk na een val in de Giro.

De opvolger van Eddy: Lucien Van Impe

Na de Tourzege van Sylvère Maes in 1939 diende België dertig jaar te wachten tot er met Eddy Merckx opnieuw een Belg de Tour won. Na Merckx was het minder lang wachten. Na de laatste Tourzege van de Kannibaal in 1974 won twee jaar later een andere Belg al de Ronde van Frankrijk: Lucien Van Impe die precies in 1969 zijn debuut maakte in de Tour. Sinds 1976 is het nog altijd wachten op de volgende Belgische winnaar van de belangrijkste rittenkoers ter wereld.

Bekijk de documentaire "De zomer van '69" over de meest legendarische 24 uur van vorige eeuw vanaf 12 juli bij Proximus in 'All Sports' en in de op aanvraag-catalogus. Klik hier voor meer info.

Kijk wat je leuk vindt, waar en wanneer je wilt.

Ontdek Pickx Inloggen

Top

Top