Over Russischgezinde gorilla’s en de offerte van Don Vito Corleone: creatief met ondertiteling

Films | Ondertitelen is een vak apart. Nuances en moeilijk vertaalbare uitdrukkingen omzetten naar een andere taal kan dan ook aartsmoeilijk zijn. En dus durft het wel eens mislopen. Een paar geestige uitschuivers.

Door Pickx

Deel dit nieuws

VTM wilde vorig jaar met 2 Sterren Restaurant nog even voortsurfen op de nietsontziende golf aan kookprogramma’s die de tv-kijker aan het begin van de jaren nul overspoelde. In de uitzending was het de taak van een aantal sympathieke BV-duo’s om een restaurant te openen. Wie het allemaal maar saaie kost vond, kon af en toe nog eens lachen met de ondertiteling: in één van de afleveringen dook voormalig Gents burgemeester Daniël Termont op in het restaurant van Marie Verhulst en Andy Peelman. Termont legde uit waarom hij zijn toenmalig schepen van cultuur had meegebracht: ‘Zaa kan vrie goe eten en ik kan vrie goe drinken’, verklaarde hij. De ondertitelaar had het schijnbaar moeilijk met Termonts accent, want de kijkers kregen te lezen dat Mevrouw frigo-eten en frigo-drank kocht.


Afgekort

De grootste slaapkamer in het huis heet tegenwoordig de master bedroom, kinderen zijn kids geworden, mensen die graag eten worden ongevraagd betiteld als foodie en het oer-Vlaamse 'da meende toch niet' maakt plaats voor 'Oh my God': er sluipen steeds meer Engelse uitdrukkingen in het dagelijks taalgebruik. Op tv valt wel eens te noteren dat men een Engels zinsdeel ‘op z’n Engels’ in het Nederlands vertaalt: de Nederlandse versie van She’s is dan niet Ze is, maar Ze’s.

De snelgroeiende boer

In het programma Met Vier in Bed beoordelen eigenaars van een pension hun collega’s. Rebecca trok zelfs naar Afrika om daar een bed-and-breakfast uit te baten. Ze nam haar gasten mee naar het strand van N’Bour, maar dat had de ondertitelaar blijkbaar niet zo goed begrepen.

Waar 'licht' Pepingen ook alweer?

In het televisieseizoen 2012-2013 pakte VIER uit met het praatprogramma De Kruitfabriek. Interessante gasten, een streepje muziek en wisselende presentatoren: het concept leek niet onaardig, maar de talkshow werd na amper een half jaar afgevoerd wegens desastreuze kijkcijfers en te weinig reclame-inkomsten. Mensen die het allemaal volgden via de ondertiteling voor doven en slechthorenden, fronsten meer dan eens de wenkbrauwen: in de plaats van Geert Hoste verscheen de tekst Geerts Hoste in beeld, Patrick Janssens werd Patty Janssens en kijkers meldden ook fouten als hij speechste en Pepingen licht in het Pajottenland. ‘De ondertiteling van liveprogramma's gebeurt via spraaktechnologie. Alles wordt woordelijk herhaald door een tolk en zo omgezet in tekst, maar de technologie staat niet voor 100 procent op punt. Er werkt wel nog een eindredacteur op, maar die moet heel snel werken en daardoor sluipen er foutjes in de ondertiteling’, reageerde Tom Vandersteegen van VIER in Het Nieuwsblad.

Opgelet voor Russischgezinde gorilla’s

Vijf jaar geleden werden Russischgezinde guerilla’s in Oekraïne in het VRT-journaal even Russischgezinde gorilla’s.

Macaber toerisme, macabere ondertiteling

David Farrier trekt in Dark Tourism naar even foute als macabere toeristische bestemmingen: dat gaat van de zone rond de kerncentrale van Fukushima tot de plekken waar Jeffrey Dahmer en Charles Manson hun moorden pleegden. Kijkers klagen steen en been over de bedenkelijke kwaliteit van de ondertitels, en die klachten blijken terecht: er is vooral een probleem met d/t-fouten.

Veras eens iemand in een bar

De gewone koffietafel is tegenwoordig passé. Je laten verassen in een bar: waarom niet?

Die dekselse tussenteksten

In 2011 werd Japan getroffen door een tsunami. In het VRT-journaal zaten toen helaas nogal wat fouten in de ondertitels. Een man die de taal vlot spreekt merkte het op, en zette de filmpjes met de juiste ondertiteling op YouTube. Er kwam bijvoorbeeld iemand aan bod die iets vertelt over het leven in opvangcentra, maar in de ondertiteling stond te lezen dat hij zich zorgen maakte om de groenten die hij teelde. 'Er moet iets foutgelopen zijn met de tussenteksten’, aldus een woordvoerder in Gazet Van Antwerpen. Bij de openbare omroep is niet zomaar personeel beschikbaar dat het Japans machtig is, en dus wezen ze naar de Engelse tussenteksten waarop men zich moest baseren voor de vertaling. Die worden geleverd door de internationale nieuwsagentschappen. 

Getrouwd voor mijn ouders

Terug naar Netflix, en naar de vertaling van de zin And now I’m sitting here with this ring on my finger, just for appearances. 'Just for appearances' betekent zoveel als 'gewoon voor de schijn', en de ouders van deze beste man hebben hem dus geenszins verplicht om te trouwen, wat de argeloze kijker bij het lezen van de ondertitels wel eens zou kunnen denken.

Een topofferte van Don Vito Corleone

I’m going to make him an offer he can’t refuse (Ik ga hem een aanbod doen dat hij niet kan weigeren) behoort tot de populairste quotes in de filmgeschiedenis. De frase werd uitgesproken door Marlon Brando, die een meesterlijke Don Vito Corleone neerzette in The Godfather. Corleone doet de uitspraak in een conversatie met zijn peetzoon Johnny Fontane, een rol van Al Martino. De lolbroek die hier voor de ondertiteling zorgde, liet Corleone echter zeggen dat hij een offerte zou opmaken.

Kijk wat je leuk vindt, waar en wanneer je wilt.

Ontdek Pickx Inloggen

Top

Top