Academische initiatieven maken AI nog toegankelijker

Gepubliceerd op 29/04/2022 in Inspireren

De academische wereld lanceert initiatieven om het potentieel van AI ten volle te benutten. De nieuwe bachelor in AI van de VUB en de onderzoeksinstelling FARI, dat in Brussel een brug slaat tussen de burger, bedrijven en overheden, zetten de toon.

Academische initiatieven maken AI nog toegankelijker

Artificiële intelligentie is overal. Van productieomgevingen, over mobiliteit, tot duurzaamheid tot: in alle geledingen van de maatschappij dragen slimme algoritmes bij tot efficiënte, snelle en precieze processen. “En toch bevinden we ons nog maar in een beginfase. AI heeft het potentieel om antwoorden te bieden op heel wat grote maatschappelijke uitdagingen die zich vandaag en morgen manifesteren”, legt professor Ann Nowé uit.

Behoefte aan AI-specifieke opleiding

Professor Nowé is als gewoon hoogleraar verbonden aan de VUB, waar zij het AI-lab leidt. Het lab maakt deel uit van een consortium van vier VUB-onderzoeksgroepen die samenwerken rond human-centered AI. Waar het AI-lab in 1983 al pionierde als het eerste in zijn soort op het Europese vasteland, pakt de VUB nu met de eerste Belgische professionele bachelor in AI opnieuw uit met een primeur.

“AI zit vandaag op verschillende manieren in ruimere opleidingen verweven”, licht professor Nowé toe. “Die integratie beperkt zich evenwel tot enkele lesuren per week of een keuzerichting. We stelden zowel vanuit het AI-lab als vanuit het werkveld de behoefte aan een AI-specifieke opleiding vast.”

AI gaat om veel meer dan enkel het technische aspect. Het behelst ook de connectie met mensen.

Ann Nowé, professor AI bij de VUB

Veel meer dan enkel het technische aspect

De nieuwe opleiding omvat naast een brede mix van STEM-vakken ook menswetenschappelijke vakken, zoals cognitieve taalkunde, psychologie, recht en ethiek. “AI gaat om veel meer dan enkel het technische aspect. Het behelst ook de connectie met mensen. Om die dialoog te voeren, vormen taal en psychologie belangrijke instrumenten.

We willen onze studenten daarnaast ook inzicht bieden in de vraagstukken waar bedrijven en overheden een antwoord proberen op te vinden. Onze alumni zullen idealiter zowel de taal van de gebruikers en de business als die van de developers spreken. Je kan ze als een architect zien die ook de verschillende partijen verbindt.”

FARI, een gloednieuwe onderzoeksinstelling

Dat AI in een brede maatschappelijke context is ingebed, maakt ook het vorig jaar opgerichte FARI duidelijk. Het gloednieuwe instituut is een initiatief van zowel de VUB als de ULB en wil een brug slaan tussen AI-deskundigen, burgers, bedrijven en lokale organisaties. Medeoprichter Hans De Canck: “Zowel de VUB als de ULB beschikken over heel wat expertise op het vlak van artificiële intelligentie, data & robotica.

Met FARI bundelen we die kennis om de inwoners van Brussel een antwoord te bieden op hedendaagse uitdagingen.” Digitale technologie, en AI in het bijzonder, moet ten dienste staan van iedereen, vandaar het uitgangspunt van de “Common Good” (gemeenschappelijk belang)

Vanuit het FARI willen we -onder meer- nagaan hoe net AI kan helpen om de digitale dienstverlening in Brussel uit te bouwen, betrouwbaar en toegankelijker te maken.

Hans De Canck, co-director van de onderzoeksinstelling FARI

Grootstedelijke context als insteek

Hans wijst op de specifieke dynamiek binnen de grootstedelijke context. “Items als mobiliteit en energie-efficiëntie prijken bovenaan de agenda. Maar ook inclusie vormt een belangrijke focus. Als je weet dat bijna veertig procent van de Brusselse bevolking niet mee is met de digitale versnelling, dan is er heel wat marge voor verbetering. Vanuit FARI willen we bijvoorbeeld nagaan hoe AI kan helpen om de digitale dienstverlening uit te bouwen en toegankelijker te maken. De betrokkenheid van de burger speelt in dergelijke projecten een cruciale rol.”

Zowel de nieuwe bacheloropleiding van de VUB als FARI leggen de klemtoon op het toegankelijk maken van AI-toepassingen. “Hoe complexer de AI-oplossing en hoe dichter de toepassing bij de mensen hoort te staan, hoe groter de nood aan contextualisering. De burger moet immers inzicht verwerven in waarom een algoritme een bepaalde beslissing neemt of aanraadt”.

AI of Things

Professor Nowé verwacht dat de verschillende AI-systemen in de toekomst nog nadrukkelijker met elkaar zullen communiceren. “Op het vlak van mobiliteit wordt er zowel voor de trein, auto, bus en diensten als Uber al een vorm van AI uitgewerkt. Vooralsnog beperken die toepassingen zich vooral tot de eigen activiteiten. Die verschillende oplossingen moeten ook met elkaar kunnen communiceren, waardoor als het ware een vorm van AI of Things ontstaat, naar analogie met het Internet of Things.”

Ann Nowé is als gewoon hoogleraar verbonden aan de VUB, waar zij het labo voor Artificiële Intelligentie leidt. Haar onderzoek richt zich voornamelijk op zelflerende systemen.

Hans De Canck leidt als manager de ontwikkeling van het AI Experience Center van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en is co-director van FARI – AI for the Common Good Institute.

One

One is het ICT-vakblad van Proximus voor CIO’s en ICT-professionals van grote en middelgrote ondernemingen. 

Andere artikels van One